Daxil olun:
Ölkə:
Azərbaycan
Dil:
Azərbaycanca
Piyləmə
Müəllif: Op.Dr.Əlif Hüseynzadə
Piylənmə (artıq çəki) nədir? Səbəbləri nələrdir? Artıq çəkidən necə qurtulmaq olar? Şəkərli diabet, ürək qan damar sistemi xəstəlikləri, qaraciyər yağlanması, xərçəng, sonsuzluq kimi problemlərin əsasını təşkil edən piyənmə xəstəliyi haqqında geniş məlumatı məqaləmizdə oxuya bilərsiniz. Piylənmə (artıq çəki) nədir və müalicə yolları nələrdir? 21-ci əsrin ən ciddi problemlərindən biri piylənmə (artıq çəki) qəbul edilmişdir. Ümumdünya Sağlamlıq Təşkilatı ən riskli 10 xəstəlikdən biri kimi piylənməni qəbul etmişdir. Piylənmə (artıq çəki) nədir? Piylənmə insan orqanizmində normadan artıq piy toxumasının toplanması və bunun orqanizmə ciddi ziyan vurması halıdır. Orqanizmin 20 %-dən çoxunu piy toxuması təşkil edirsə, artıq bunu piylənmə kimi qəbul edə bilərik. Bədən Kütlə İndeksi 25-29.9 arasındadırsa kilolu yox əgər 30 dan yuxarıdırsa I dərəcəli piylənmə sayılır. BKİ: Boy və kiloya görə statistik bir hesablanma formasıdır. İnsanın piy toxumasının az olması halında əzələ kütləsinin çox olması ola bilər bu halda BKİ çox ola bilər. Yəni, BKİ 100 %-li dəqiq bir informasiya deyildir, amma yenə də piylənmə ilə əlaqədar çox istifadə etdiyimiz bir ölçmə forması kimi qəbul edilmişdir. “Dünya Sağlamlıq Təşkilatı” tərəfindən qəbul edilmiş təsnifata görə: – 18.5 Altında Az Kilolu (Zəyif) – 18.5 – 24.9 Normal Kilolu – 25.0 – 29.9 Artıq Kilolu – 30.0 – 34.9 I. Dərəcə Piylenme – 35 – 39.9 II. Dərəcə Piylenme – 40.5 ve daha artıq III. Dərəcə Piylenme (Ciddi) – 50 ve daha artıq Süper Obez (Ölümcül) olaraq qəbul edilmişdir. Piylənməyə səbəb olacaq faktorlar Genetik, bəzi beyin xərçəngləri, beyində ifraz olunan bəzi hormonlar, ətraf faktor, yaşam tərzi, qidlanma vərdişləri, bəzi psixoloji xəstəliklər, bəzi fiziki xəstəliklər, istifadə olunan bəzi dərman preparatlar, fiziki aktivliyin azlığı piylənmənin əmələ gəlməsində çox ciddi faktorlardır. Digər tərəfdən ailə içi vəziyyət, ətrafın təsiri, sosial yetərsizlik, ailələrin qidalanma ilə bağlı məlumatsızlığı, sosial ekonomik vəziyyətdəki çatışmazlıqlar və bunların kompleks təsiri nəticəsində yaşam tərzindəki dəyişiklik yekunda piylənmənin risk faktoruna çevrilir. Son zamanlarda bu risklər içərisində daha qabarıq rast gəldiyimiz qidalanma faktorudur. Piylənməyə səbəb olacaq risk faktorları – Fizikİ aktivlik – Qidalanma vərdişləri – Yaş – Cinsiyyət (Qadın) – Genetik faktor – Yaşam forması – Evlilik – Doğum sayı – Siqareti buraxma – Alkoqol – Psikolojik problemlər – Metabolik ve hormonal pozunuqluq Piylənmənin (artıq çəkinin) müalicəsi necə olmalıdır? Piylənmə həyat keyfiyyətini aşağı salan xroniki bir xəstəlikdir. Piylənmənin müalicəsi: Tibbi qidalanma (diet), spor müalicəsi, yaşam tərzinin dəyişdirilməsi, dərman müalicəsi, cərrahi müalicə vasitələri tətbiq edilir. Diet qidalanma forması individual olmalıdır. BKİ ( bədən kütlə indeksi) 25 kg/m2 dən yuxarıdırsa mütləq dietoloqa müraciət edin Piylənmənin (artıq çəkinin) qarşısının alınması Ümumiyyətlə kökəlmək asan arıqlamaq çətindir.Buna görə də piylənmənin qarşısının alınması onun müalicəsindən daha asandır. Kiçik yaşdan belə qəbul edilən qidanın enerji dəyərinə görə diqqət edilməi önəmlidir. Xərclənən enerji ilə qəbul edilən qidadakı enerji arasında bir nisbətə diqqət etmək lazımdır. Piylənmənin (artıq çəkinin) müalicəsi Piylənmənin müalicəsində ən çox istifadə olunan vasitələr: 1. Diet müalicə; 2. Fiziki aktivliyin artırılması; 3. Dərman müalicə; 4. Cerrahi müalicə; 5. Akupunktur müalicə; 6. Hipnoz; 7. Davranış müalicə. Günümüzdə piylənmənin bir çox müalicə vasitələri vardır. Ancaq onlardan daha çox istifadə ediləni diet, yaşam tərzinin dəyişdirilməsi, arıqlama dərmanları və cərrahi vasitədir. Diet ilə arıqlama Piylənmənin müalicəsində birinci sırada gələn sağlam arıqlama forması diet ilə arıqlamaqdır. Düzgün bir diet proqramı ilə piylənmədən azad olmaq üçün ən doğru olan vasitədir. Piylənmənin müalicəsi üçün tərtib olunan proqramda protein , karbihidrat, yağ, mineral və vitaminlərin lazımı miqdarda olması orqanizmin həm sağlam arıqlamasına həmçinin də qalıcı kiloda olmasına səbəb olur. Qısa müddətli çəki verməmək üçün hər zaman bu nöqtələrə diqqət etmək lazımdır. Cərrahi müalicə Bu gün dünyada piylənmənin müalicəsi üçün müxtəlif növ cərrahi əməliyatlar istifadə olunur və getdikcə daha çox istifadə edilməyə başlamışdır. Piylənmədə istifadə olunan cərrahi metod diet, spor və digər arıqlama üçün vasitələr effektsiz olduğu halda seçim edilə bilər. Mədə bandı, mədə balonu, baypass, mədəkiçiltmə kimi əməliyyatlar bugün çox istifadə edilir. Ancaq bu əməliyyatların risk baxımından olması da unudulmamalıdır. Bariatrik əməliyyatlar sonrasında belə qidalanma rejimi ən önəmli şərtlərdəndir. Çünki əməliyyatla itirilən çəki qidalanma rejiminə diqqət edilməzsə qısa zamanda geri qayıda bilir Dərman müalicəsi Sosial mediyanın iformasiya mübadiləsində əvvəzsiz yeri olduğu kimi bəzi ziyanlı tərəfləri də vardır. Çünki, sağlığa ziyanı bəzi dərmanlar, çaylar kimi bir çox zərərli preparatları sosial media üzərindən insanları aldadaraq reklamın aparılır. Ən dügün arıqlama qidalanma rejimini normaya salıb sağlam qidalanaraq arıqlamaqdır. Bu tip dərman preparatların əksəriyyəti ilk olaraq böyrək, qan damar problemləri kimi xəstəliklərin riski hətta ölümə belə gətirib çıxarda blərlər. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Paylaşıldı: 12.12.2018
Tor qişa qopmaları
Müəllif: Oftalmoloq Ruslan Məmmədov
Tor qişanın qopması - ciddi göz xəstəliyi olub, cərrahi müalicə tələb edir. Bu xəstəlik gözün tor qişasının neyrosensor qatının piqment epiteliden qopması nəticəsində yaranır. Əgər tor qişanın qopması baş verərsə, təcili olaraq, mütəxəssisə müraciət etmək lazımdır. Əks halda bu, korluğa səbəb ola billər! Əksər hallarda tor qişanın qopmasına, yaxından görmədən əziyyət çəkən insanlarda rast gəlinir, lakin xəstəliyə səbəb - travmalar və hipertonik kriz də ola bilər. Tor qişa qopmalarının üç növü var: Reqmatogen; Eksssudativ; Traksion. Tor qişa qopmalarını yaradan səbəblər Tor qişanın qopma səbəbələri müxtəlifdir. Buraya miopiyanın butun dərəcələri, travmalar, ağır fiziki yüklənmələr və digər xəstəliklər (məsələn, tor qişanın diabetik patalogiyası, qan sızmaları və s.) aiddir. Tor qişa qopmasının əlamətləri Tor qişanın qopma əlamətləri aşağıdakılardır: Görmənin zəifləməsi; Görmə sahəsinin daralması; Sayrışan nöqtələrin əmələ gəlməsi; Göz önündə pərdənin yaranması; Yan görmənin qəfil itməsi; Əşyaların deformasiyalı və ya ləngərli görünməsi. Tor qişa qopmaları necə müayinə olunur? Tor qişa qopmalarına şübhə yarandıqda aşağıdakı müayinələr aparılır: Göz dibinin müayinəsi; Gözün daxili strukturunun ultrasəs müayinəsi; Tor qişa qopmalarının müalicəsi Tor qişa qopmalarının müalicəsi cərrahi və lazer üsulları ilə aparılır. Müalicə əsasən vitrektomiya cərrahiyəsi yolu ilə həyata keçirilir. Bundan başqa, gostərici varsa ekstraskleral balonlaşdırma və ya plomblaşdırma üsulu ilə də aparıla bilər. Lazer müalicəsinin prinsipi toxuma temperaturunu qəfil yüsəldilməsinə (bu, koaqulyasiya yaradır) əsaslanır. Bunun sayəsində əməliyyat qansız keçir. Lazer çox yüksək dəqiqliyə malikdir və bundan tor qişanı bitişdirmək üçün istifadə olunur. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Paylaşıldı: 30.11.2018
Mədə kiçiltmə əməliyyatına hazırlaşanlar...
Müəllif: Op. Dr. Əlif Hüseynzadə
Planlaşdırılan hər hansı bir əməliyyata hazırlaşarkən, əməliyyat zamanı və əməliyyatdan sonra nə ilə qarşılaşacağınızı mütləq bilməlisiniz. Piylənmə ilə mübarizədə sizə qalıcı bir effekt verəcək mədə kiçiltmə əməliyyatına qərar vermisinizsə, aşağıda yazılanları oxumağınız sizə çox kömək edəcək. Bariatrik cərrahınızla yaxın ünsiyyətdə olun Mədə kiçiltmə əməliyyatı öncəsi cərrahınızla və ya ən azından koordinatoru ilə yaxın ünsiyyətdə olun ki, uğurlu və rahat bir əməliyyat keçirməyiniz üçün bu ilk şərtdir. Əməliyyat tək çarə deyildir. Bu, bir ömür daimi qalıcılığı olan bir prosedurdur və buna görə profesional bir komanda tərəfindən nəzarətdə olmağınız əməliyyatın keyfiyyətini çox artıracaq. Əməliyyat öncəsi və sonrasında doğru bilərək səhf addım atmamaq üçün də ən ideal yol yenə də ünsiyyətdir. Mədə kiçiltmə əməliyyatı sonrasında protokollar həkimdən həkimə dəyişə bilir. Ola bilər başqa bir həkimin icra etdiyi pasientlə ünsiyyətdə fərqli bir qayda görərsiniz. Daha çox bilməkdə bir fayda vardır. Ama yenə də öz həkiminizin təyin etdiyi qaydalar sizin üçün ən doğru olanıdır. Mədə kiçiltçə əməliyyatı öncəsi siqaret çəkməyin Mədə kiçiltmə əməliyyatı gələcək həyatınızı daha sağlam qurmaq üçün atdığınız ilk addımdır. Piylənmə və bununla yanaşı gələn xəstəliklərdən qurtulmaq üçün bu addımı atırsınızsa sizin sağlamlığınıza ziyan vuracaq digər vərdişləri də buraxmalısınız. Tütün sağlamlığa ziyan vuracaq qəbul edilmiş bir faktordur. Siqareti tərgitmək mədə kiçiltmə öncəsi əməliyyata hazırlaşmaq üçün vacib addımlardandır. Düzdür bunu söyləmək asandır, amma əmin ola bilərsiz ki, buna dəyəcək. Ən azından bir müddətliyinə tərgitsəniz əməliyyat sonrası riskləri kifayət qədər azaltmış olacaqsız. İdeal vaxt əməliyyatdan 1 ay öncə siqareti tərgitməkdir. Əməliyyatdan sonra da eyni effektə malikdir. Ağciyərlərdə atelektaz, pnevmoniya ki riskləri azaltmış olacaqsız. Siqareti tərgitməklə yaraların sağalması sürətlənəcək. Mədə üzərində uzun bir kəsik olduğundan bu yaranın sağalması sürətlənir. Mütləq çəkəcəm deyə düşünürsünüzsə ən tezi 1 ay sonra başlaya bilərsiniz. Siqaretin davam edirilməsilə mədə kiçiltmə sonrası ən qorxduğumuz risk olan qaçaq riskini gözə almalısınız. Siqaret bütün bədənin dan dövranını pozduğundan mədədə qan dövranı pozulur və yaranın sağalması gecikir. Qaçağın olması isə müalicəsi çətin, maddi baxımdan da xərci çox olan bir problemdir. Əslində məsləhətimiz bir ömür siqaretdən qurtulmağınızdır. Amma əgər bu mümkün olmursa, ən azı 1 ay öncə və 1 ay sonra siqaret qəbul etməyin. Əgər gün ərzində siqaret çox çəkirsinizsə əməliyyat günü tərgitməyinizi xeyir yox, ziyan vura bilər. Çünki uzun müddət siqaret çəkdiyinizdən qısa zamanda tərgitmək bəlğəmin əmələ gəlməsini artacaq və bu da toparlanma müddətini uzadacaqdır. Əgər siqareti ata bilmirsinizsə, davam edim demək deyil ən azı 1-2 həftə öncə buraxmalısınız. Mükəmməl bir nəticə almaq üçün həkim olaraq biz əlimizdən gələni ediriksə, sizin siqareti buraxmamağınız əməliyyatın risklərini artıracağını bilməlisiniz. Mədə kiçiltmə əməliyyatı və spirtli içki Mədə kiçiltmə əməliyyatı öncəsində spirtli içli siqaret qədər risk yaradacaq bir faktor deyildir. Əlbəttə ki, günlük və ya davamlı spirtli içki qəbul etmirsinizsə. Günlük 50 qr spirtli içki qəbul edirsinizsə, əməliyyatdan bir neçə gün öncə buraxmağınız kifayət edər. Lakin mədənizlə problem yaşamaq istəmirsinizsə, mədə kiçiltmə əməliyyatından ən azı 1 həftə öncə spirtli içkini saxlamağınız məsləhətdir. Spirt qaraciyədə metobolizma olunacaq bir maddədir. Mədə kiçiltmə əməliyyatı sonrası yağ toxuması qaraciyərdə metobolizma olunur və spirt qaraciyər üçün əlavə bir yük olduğundan spirtli içkinin qəbulu məntiqli deyildir. Mədə kiçiltmə əməliyyatından öncə nə yeməli? Mədə kiçiltmə əməliyyatına girmədən öncə bir miqdar kilo vermək faydalıdır. Ancaq BKİ-i çox da yüksək olmayanlar əməliyyatdan öncəki gün qatı qida qəbul etməməlidirlər və axşam 20:00-dan sonra maye qəbulunu dayandırmalıdırlar. Əməliyyat öncəsində də mayeləri qurtum-qurtum içmək, qidaları kifayət qədər çeynəmək lazımdır ki, əməliyyatdan sonra bu alışqanlıqlar sizə kömək etsin. Əməliyyat sonrasında qidanı yavaş-yavaş yemək, qidanı yaxşı çeynəmək daha yaxşı kilo vermək və daha az yemək üçün açar rolunu oynayır. Mədə kiçiltmə əməliyyatına psixoloji olaraq hazırlanmaq Yenə də qeyd etmək istərdim əməliyyat olunacağınız komanda bu problemdə sizə çox təsir edir. Bir çox mərkəzlərdə bu problemin araşdırılması üçün psixoloji müayinə şərt kimi qəbul edilir. Ancaq biz əməliyyat öncəsi pasientlə söhbət edərkən pasientin əməliyyatın gedişindən xəbərdar olması, cərrahını seçməsi, əməliyyat sonrasındakı dieta qaydasından xəbərdar olması və bunları yerinə yeticəyini bilməsi və qəbul etməsi, əməliyyatdan sonra kilo itkisi və bunun nəticələrini qəbul etməsini qəbul edirsə, psixoloji bir dəyərləndirməyə ehtiyac olmadığını düşünürük. Hər bir pasient əməliyyatın avantaji və dezavantajını, risklərini tam olaraq bilməlidir. Eyni zamanda pasientin yaxınları da bilməli və əməliyyat sonrası dövürdə evdə ailə dəstəyi çox önəmlidir. Mədə kiçiltmə əməliyyatdan sonra bir gündəlik tutmağınız bura istəklərinizi, fikirlərinizi, hədəflərinizi qeyd etmək sizə bir xoşbəxlik yaradacağınızı düşünürük. Mədə kiçiltmə əməliyyatına fiziki olaraq hazırlaşmaq Mədə kiçiltmə əməliyyatına qərar verən insanların əksəriyyəti fiziki və sağlamlıq baxımından mütəmadi idmanla məşğul ola bilmirlər. Gündəlik mütəmadi olaraq 30 dəq asta hərəkətlə yerimək sizə xeyirli olacaq. Məqsədimiz həm bədəninizin, həm beyninizin idmanı adət halına gətirməkdir. İdman heç vaxt yorucu və çox olmamalıdır. Əgər uzun zaman oturursunuzsa, heç olmasa gündəlik 30 dəq gəzmək belə sizə çox yaxşı təsir edəcək. Kiçik belə bir dəyişikliklər gələcəkdə daha aktiv həyata başlamaq üçün ilk addımlar olacaq. İdman etmək ağciyər tutumununu artırır deyə əməliyyat sonrasında ağciyərlə bağlı yaranacaq riskləri aşağı salacaq. Mədə kiçiltmə əməliyyatından sonra klinikada qalma dövrü Klinikada 3 gün qalacağınızdan yanınızda bəzi şəxsi əşyalarınızı götürməyiniz sizə rahatlıq verəcək. Kosmetikalar, gigiyenik vasitələr və s. bunlar kimi. Əməliyyatın ilk günündən sonra darıxmamağınız üçün telefon və s. kimi elektron cihazlarınızı götürməyinizi məsləhət görürük. Mədə kiçiltmə əməliyyatından əvvəl evdə görüləsi işlər Mümkündürsə evinizi əməliyyatdan qayıtmaq üçün hazır hala gətirin ki, əməliyyatdan döndükdən sonra məcbur qalaraq görüləsi işləriniz qalmasın. Maye qidalar, yağsız süd, protein tozu, meyvə və s. kimi əməliyyatdan sonra sizə lazım olacaq alış-verişi öncədən almaq daha məntiqlidir. Mədə kiçiltmə öncəsi müayinə Mədə kiçiltmə öncəsi müayinə ən azı əməliyyat qədər önəmli bir məsələdir. Ətraflı bir müayinə əməliyyat və ondan sonra yarana biləcək riskləri minimuma endirir. Hər klinika protokollarında fərqli ola bilər amma təməl olaraq oxşardır. Mədə kiçiltmə əməliyyatına qərar vermisinizsə, bunu sevdiklərinizlə patlaşın Piylənmə ilə əlaqədar əməliyyata qərar verərkən çox vaxt yaxınlarınız və ya yaxın ətraf insanlarla sıxıntı yaşaya bilərsiniz. Çox rast gəlirik, əksər hallarda valideyinlər, ailə əməliyyata qarşı çıxır. Bu da onların əslində artıq çəkinin nə qədər riskli bir xəstəlik olduğundan xəbərdar olmamasıdır. Qərarı verən sizsiniz və bu həyatı da yaşayan sizsiniz. Artıq çəkinin də risklərinə qatlaşan sizsiniz. Biz məsləhət görürük müayinəyə və ya kansultasiyaya gələrkən yaxınlarınızı da gətirin. Əksər hallarda bu cür hallah bizimlə görüşdükdən sonra obezitə əməliyyatına qarşı çıxan insanlar NƏ ZAMAN ƏMƏLİYYATI EDƏ BİLƏRİK deyə soruşurlar. Mədə kiçiltmə əməliyyatından sonra ailə dəstəyi çox vacibdir. Ailə dəstəyi yüksək olan halda sağalma dövrü, əməliyyatdan sonrakı dövür çox rahat keçir. Mədə kiçiltmə əməliyyatından öncə alış-veriş Mədə kiçiltmə əməliyyatından sonra ilk 2 həftə sizə maye qidalar lazım olacaq. Aşağı kalorili maye içəcəklər, az yağlı və ya laktozsuz süt,kefir və s Bariatrik həkiminizin məsləhət bildiyi protein tozu Mədə qoruyucu, probiotik, spazmolitik Yağsız ət, toyuq, balıq Həkiminizə bütün tibbi problemlərinizi bildirin Əməliyyat sırasında yarana biləcək bütün problemləri həkiminiz həll etməyə məcburdur. Buna görə davamlı qəbul etdiyiniz dərman preparatlar, keçirdiyiniz əməliyyatlar, keçirdiyiniz xəstəliklər varsa bir asılılığınız (narkotik və s.) hər bir probleminizi həkiminizə deyin ki, sonra yarana biləcək risklərin qarşısı alınsın. Bəzən sizin ciddi olmayan düşündüyünüz bir problem əməliyyat və əməliyyatdan sonra çox ciddi risklərlə qarşı qarşıya qoya bilər. Qan durulducu preparatlar (aspirin kimi), bitki tərkibli preparatlar, təzyiq xəstəliyi üçün preparatlar, ani diabetik preparatlar, artimiya üçün istifadə etdiyiniz və s. kimi hər bir dərman preparatını həkiminizə söyləyin ki, bunların bəzilərinin kəsilməsi və ya dozasının dəyişdirilməsi lazım olacaq. Mədə kiçiltmə əməliyyatı haqqında hər şeyi araşdırın Mədə kiçiltmə əməliyyatı haqqında bütün detalları araşdırın. Avantajı və dezavantajı, riskləri, əməliyyat öncəsi və sonrası yerinə yetirilməli olan qaydalar və s. İnformasiyasız əməliyyata girmək olmaz. Məlumatlı insanların aldıqları nəticə daha yüksəkdir. Cərrahınızı araşdırın Əməliyyat nəticəsi və effektivliyi sözsüz ki, cərrahın əl bacarığından çox asılıdır. Heç bir əməliyyat bir birinə oxşar deyildir. Həmçinin də əməliyyat riskləri və sonrakı ağırlaşmalar etibarlı əllərdə 4 dəfə daha az rast gəlinir. Buna görə cərrahı yaxşı araşdırmaq çox vacibdir. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Mədə xorası və onun müalicəsi
Müəllif: Qastroenteroloq-hepatoloq Ülvi İbrahimov
Mədə xorası nədir? Mədə xorası xroniki xəstəlik olub, mədənin selikli qişasının trofik pozuntusu ilə xarakterizə edilir. Daha çox 20-50 yaş arası kişilərdə rast gəlinir. Xəstəlik yaz və payız mövsümlərində tez-tez residiv edir. Mədə xorasının yaranma səbəbi əksər hallarda əsəb sistemini gərginləşdirən streslər hesab olunur. Belə ki, bu, mədə-bağırsaq traktının əzələ və damarlarının spazmına gətirib çıxarır. Lakin xoranın başlıca yaranma səbəbi “Helicobacter Pylori” bakteriyası, eləcə də mədənin müdafiə mexanizmləri və aqressiv faktorlar arasındakı balansın pozulmasıdır. Bu zaman mədənin ifraz etdiyi selik, pepsin (zülalların həzminə cavabdeh olan ferment) və duz turşusunun öhdəsindən gələ bilmir. Statistika göstərir ki, dünya əhalisinin 14%-i mədə xorasından əziyyət çəkir. Mədə xorasının əlamətləri hansılardır? Mədə xorasının başlıca əlaməti qarının yuxarı nahiyəsində yaranan ağrılardır. Bu, daha çox yeməkarası baş verir, ağrılar həmçinin, pasiyenti gecələr də narahat edib, onu qidaya meyilli edə bilər. Ağrı adətən, yeməkdən 30 dəq. sonra dayanır. Bundan başqa, qida qəbulundan sonra yaranan ürəkbulanma, yeməkdən sonra ağırlıq hissinin yaranması, qusma, iştahanın və bədən kütləsinin azalması, qıcqırma da xəstəliyin əlamətləri ola bilər. Bəzən pasiyentlər qəbizlikdən şikayət edirlər, ishal isə mədə xorası xəstəliyi üçün atipik simtom hesab edilir. Xəstəliyin xarici əlamətləri kimi dilin üzərində əmələ gələn boz rəngli ərpi qeyd etmək olar. Bu, praktiki olaraq, həmişə mədə-bağırsaq traktı problemlərindən xəbər verir. Mədə xorasının yaranma səbəbləri Sübut olunub ki, mədə xorası “Helicobacter Pylori” bakteriyasına yoluxma nəticəsində (75%-ə qədər hallarda) yaranır. Bundan başqa, xəstəliyə digər faktorlar da səbəb ola bilər. Buraya aiddir: Bəzi dərmanların uzun müddət qəbulu; Digər xəstəliklər - vərəm, şəkərli diabet, Kron xəstəliyi, hiperparatireoz, ağciyər xərçəngi, hepatit, qaraciyər sirrozu, pankreatit, sifilis və s.; Mədə travmaları - qanın zəhərlənməsi, istənilən şok vəziyyətləri, bədən səthinin yanıqları və donmalar; Streslər, qeyri-düzgün qidalanma, pis vərdişlər, qeyri-stabil emosional vəziyyətlər; İrsi faktorlar və s. Mədə xorasının diaqnostikası aşağıdakı kimi aparılır: Xəstəliyin diaqnostikası üçün bir sıra müayinələr həyata keçirilir. Buraya aiddir: Endoskopik müayinə (qızıl standart hesab edilir). Bu müayinə üsulu ilə xora defektinin lokalizasiyası, dərinliyi, forma və ölçüləri dəqiqləşdirilir, habelə, zədələnmiş orqanın divarlarından histoloji müayinə üçün biopsiya götürülür, məqsəd bədxassəli xüsusiyyətləri istisna etməkdir. PH-metriya - mədənin turşuluq yaratma funksiyasını müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulub. “Helicobacter pylori” infeksiyasının müayinəsi. Mədə xorasının müalicə üsulları Bu xəstəliyi yalnız bir dərman vasitəsi ilə müalicə etmək mümkün deyil, terapiya kompleks yanaşma tələb edir. İlk növbədə “Helicobacter Pylori” bakteriyasını neytrallaşdırmaq lazımdır. Daha sonra mədə şirəsinin turşuluğunu aşağı salmaq vacibdir. Bunun sayəsində bir sıra xoşagəlməz simptomları (məs., gəyirmə, qıcqırma və ürəkbulanma) aradan qaldırmaq və ağırlaşmaların qarşısını almaq mümkündür. Antibakterial terapiya Hazırda mədə xorası xəstələrinə maksimum iki kurs antibakterial terapiya təyin edilir. Cərrahi müalicə Bəzən mədə xorasını yalnız konservativ müalicə ilə aradan qaldırmaq mümkün olmur. Belə olan halda, əməliyyat göstərişdir. Cərrahi müdaxilə yalnız konkret göstərişlərin əsasında həyata keçirilir, xüsusən də, medikamentoz müalicə lazımi effekt vermədikdə. Həmçinin, dərman preparatlarının qəbulu nəticəsində ağırlaşma riski böyük olarsa, cərrahi müdaxilə tövsiyə olunur. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Paylaşıldı: 27.11.2018
Piylənmə xroniki xəstəlikdir
Piylənmə nədir? Piylənmə (artıq çəki) bədənin yağ kütləsinin normadan çox olmasıdır və bu bədən kütlə indeksi (BKİ) adlandırdığımız bir ölçü ilə ölçülür. BKİ kilonun orqanizmin boyunun kvadratına bölünməsi ilə hesablanır. BKİ 18,5-24,9 kg/m2 olması sağlam və ya normal olaraq qəbul edilir, 25-29,9 kg/m2 arası kilolu, BKİ > 30kg/m2 olması piylənmə kimi qəbul edilir. Piylənmədən əziyyət çəkənlərdə BKİ > 40 kg/m2 olması artıq ölümcül piylənmə kimi qəbul edilməkdədirik. Bədən kütlə indeksi — BKİ (kg/m2) Zəif - < 18,5 Normal - 18,5-24,9 Kilolu - 25-29,9 Piylənmə - ≥ 30 I dərəcə - 30-34,9 II dərəcə - 35-39,9 III dərəcə - ≥ 40 (Ölümcül) Günümüzdə Piylənmə (artıq çəki ) həm yayılmasına həmçinin də sağlamlıq baxımından ən ciddi bir problemə çevrilmişdir. İnkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əhalinin 30 %-nin kilolu 30 % -nin isə piylənmədən əziyyət çəkdiyi artıq qəbul edilmişdir. Günümüzdə dünyada 500 milyon yetişkin insan , 500 milyon uşaq piylənmə ilə əlaqədar sağlamlığında problem yaşadığı aşkar edilibdir. Piylənmə (artıq çəki) kardiovaskulyar səbəblərlə bağlı ölüm riskini artıran bir xəstəlikdir. Piylənmə digər tərəfdən Arterial hipertenziya (təzyiq xəstəliyi), Dislipidemi, 2 ci tip şəkərli diabet, öd kisəsi xəstəlikləri, osteoartrit, yuxu apnesi və bir çox xərçəng xəstəliklərinin yaranmasına təkan verən xronik bir xəstəlikdir. Piylənmənin təkcə biolojik olaraq yox həmçinin insanlar arasında psixososial və ekonomik olan təsirləri də danılmazdır. Normal insanlarla müqayisədə piylənmədən aziyyət çəkən insanlar 30 % halda həkimə daha çox müraciət edir , 50 % halda xəstəxanalarda daha çox yatır, 80 % halda daha çox dərman preparatları qəbul edirlər. Piylənmə və piylənmədən əziyyət çəkən insanlar haqqında bəzən fərqli düşüncələr mövcuddur. Sankı bu insanlarda iradə zəifliyi kimi səbəblərdən piylənmənin yarandığını düşünürlər. ancaq piylənmənin əsasında genetik bir faktor , modern həyat tərzi , insanların buna uyğun ətrafı və s kimi bir çox səbəblər durur. Modern yaşam tərzi , az hərəkətlilik , qidalanma formasının dəyişməsi kimi səbəblər ən önəmli faktorlardandır. Piylənmənin yayılmasıyla əlaqədar çox vasitələr təklif edilir. Ancaq effektivlik və daimiliyi olmadığından son zamanlarda Bariatrik Cərrahiyyə daha çox tətbiq edilməyə başlamışdır. Bariatrik Cərrahiyyənin tətbiqinə 20 ilə yaxın nəticələr mövcuddur. Tətbiq edilən Bariatrik Cərrahi əməliyyatlar sonrasında 11 illik bir müşahidədə 30 % ölüm riskinin azaldığı təsdiq edilmişdir. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Paylaşıldı: 17.11.2018
Ptoz və ya göz qapağı sallanması
Ptoz nədir? Ptoz və ya göz qapağı sallanması tez-tez rast gəlinən oftalmoloji xəstəlikdir. Bu, anadangəlmə defekt olmaqla yanaşı, göz xəstəliyi, eləcə də travmalar nəticəsində yarana bilər. Yaşlı adamlarda daha çox rast gəlinir. Normada yuxarı göz qapağı gözün qüzeyli qişasını 1.5 mm örtür. Əgər qapaq qüzeyin yuxarı kənarından 2 mm-dən çox aşağı düşərsə, bu, göz qapağının sallanması deməkdir. Qapağın sallanması gözü cüzi, yaxud da tam örtə bilər. Ptozun yaradan səbəblər Əksər hallarda ptoza səbəb, yuxarı göz qapağı əzələsinin zəifliyi, dartılması və nazilməsi, bu əzələnin işləməsinə cavabdeh olan sinirin patologiyası olur. Ptozun əlamətləri hansılardır? Patologiya özünü aşağıdakı əlamətlərlə büruzə verir: Göz yarığı ölçülərinin asimmetriyası; Bir və ya hər iki yuxarı göz qapağının aşağı enməsi; Qapaqların mütəhərrikliyinin qəfil məhdudlaşması; Görmədə ikiləşmə; Gözlərin yorulması və qıcıqlanması. Ptozun diaqnostikası necə aparılır? Ptozun ifadə olunması yuxarı ğöz qapağının bəbəyə nisbətən vəziyyəti ilə dəyərləndirilir. Əgər yuxarı qapağın kirpik sərhəddi gözlər açıq olan halda bəbəyin 1/3-ni örtərsə, bu, I dərəcəli, 2/3-nü tutarsa, II dərəcəli, göstərici 2/3-dən çox olarsa, III dərəcəli ptoz hesab olunur. İfadə olunmuş ptoz görmə sisteminin normal finksiya göstərməsinə mane olur. Pasiyentlər tez-tez alın əzələsini gərginləşdirir və yaxşı görmək üçün başlarını arxaya əyirlər. Onlar göz qırpmaqda çətinlik çəkir, bu isə gözlərin normadan artıq yorulmasına, qıcıqlanmasına və infeksiyalaşmasına gətirib çıxarır. Ptoz necə müalicə olunur? Əksər hallarda ptozun müalicəsi cərrahi yolla həyata keçirilir. II dərəcəli, xüsusən də III dərəcəli ptoz zamanı əməliyyat olunmazsa, göz bəbəyini örtən qapaq görməni zəiflədir, iki gözlə tam görməni qetri-mümkün edir. Bu isə tədricən çəpgözlüyə gətirib çıxara bilər. Qapağın sallanması simptomatik olarsa, ptoza səbəb olan əsas xəstəliyin müalicəsi müsbət nəticə verməsi mümkündür. Cərrahi müalicə vasitəsilə yuxarı göz qapağını qaldıran əzələ və ya bu əzələnin aponevrozu qısaldılır. Əməliyyat ambulator şəraitdə, yerli anesteziya ilə həyata keçirilir. Cərrahi müalicə gözəl effekt verir və estetik baxımdan heç bir narahatçılıq yaratmır. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Paylaşıldı: 13.11.2018
Uşaqlıq mioması və onun müalicəsi
Müəllif: Mama-ginekoloq, tibb elmləri namizədi İlham Qafarov
Uşaqlıq mioması nədir? Uşaqlıq mioması (fibromioma) - uşaqlığın əzələ qatında yaranan xoşxassəli şişdir. Qaqdınlarda ən çox rast gəlinən ginekoloji xəstəliklərdən biridir. Bütün ginekoloji xəstəliklərin 12-15%-ni təşkil edir. Uşaqlıq mioması necə yaranır? Xəstəliyin yaranma səbəbləri sonadək məlum deyil. Lakin müəyyən olunmşdur ki, miomanın əmələ gəlməsinə, əsasən, hormonlar, xüsüsən də estrogenlərin izafi sekresiyası təkan verir. Başqa sözlə desək, estrogenlər miomanın inkişafını, progesteronlar isə əks-prosesi stimullaşdırır. Lakin bu, heç də o demək deyil ki, estrogen və progesteronların normal balansı birmənalı olaraq, miomanın olmamsından xəbər verir. Məsələ ondadır ki, estrogenlərin uşaqlıqdakı yerli səviyyədə dəyişikliyi adətən, onların qandakı miqdarına o qədər də təsir göstərmir və ya ümumiyyətlə, təsir göstərmir. Bir çox hallarda uşaqlıq divarında bir yox, müxtəlif ölçülü bir neçə şiş əmələ gəlir. Uşaqlıq miomasının yaranmasına aşağıdakı faktorlar təkan verə bilər: İrsi meyillilik; Menstrual tsikllə bağlı problemlər; Sonsuzluq və yarımçıq hamiləlik; Maddələr mübadiləsinin pozulması (şəkərli diabet, piylənmə); Çoxsaylı abortlar. Son zamanlar alimlər müəyyənləşdiriblər ki, uşaqlıq mioması və streslər arasında birbaşa əlaqə var. Uşaqlıq miomasının əlamətləri hansılardır? Uşaqlıq mioması adətən simptomsuz gedişata malik olur. Lakin bəzi əlamətlər bu xəstəlikdən xəbər verə bilər. Buraya aiddir: Menstrual dövrdə qanaxmanın həddindən artıq olması; Menstrual tsiklin pozulması; Qarnın aşağı nahiyəsində və ya beldə ağrılar. Uşaqlıq miomasının diaqnostikası Miomanı aşkar etmək üçün ən etbarlı vasitə - ildə bir dəfə, profilaktika məqsədilə həkim-ginekoloqun müayinəsindən keçməkdir. Təcrübəli mütəxəssis miomanı əl ilə müayinə edib, aşkara çıxara bilər. Lakin dəqiq diaqnoz üçün mütləq USM müayinəsi təyin olunmalıdır. Şübhə qalarsa, laporoskopiya və histeroskopiya tələb oluna bilər. Uşaqlıq miomasının müalicəsi Miomanın müalicəsi pasiyentin yaşından və planlarından asılıdır. Əgər şişin ölçüləri uzun illər dəyişməz qalarsa və qadın hamiləlik planlaşdırmırsa, həkimlər çox vaxt medikamentoz müalicə təyin edirlər. Hormonal preparatlar miomanın inkişafını ləngidir, bəzi hallarda isə dayandırır. Hamiləlik arzusunda olan gənc qadınlara həkimlər təxirəsalınmaz əməliyyat tövsiyə edirlər. Onlardan ən yüngülü - miomektomiyadır - yalnız düyünlərin kəsilib götürülməsi. Bu zaman uşaqlıq demək olar ki, zədələnmir. Şişlər çox böyük, sayı isə çox olduqda uşaqlığın tam çıxarılması zərurəti yaranır. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Paylaşıldı: 12.11.2018
Mədə kiçiltmə əməliyyatina göstəriş və əks...
Mədəkiçiltmə əməliyyatı piylənmədən azad olmaq üçün çox effektli bir vasitədir. Mədəkiçiltmə əməliyyatı ilə piylənmə aradan qalxdıqdan sonra bir çox metobolik problemlər də aradan qalxmış olur. Əməliyyatdan əvvəl pasientlərin ətraflı müayinəsi, əməliyyata göstəriş, əks göstərişlər, diyet proqramları, müayinəyə gəlmək aralıqları, və s kimi məsələlərin ətraflı araşdırılması əməliyyatın effektivliyini artırır. Əməliyyatdan öncə bir Endokrinoloq tərəfindən pasient müayinə edilməli və diet programı təyin edilməlidir. Əgər əməliyyatdan kənar üsularla effekt alına bilirsə bir müddət əməliyyat gecikdirilə bilər və ya ləğv edilə bilər. Kimlərə mədəkiçiltmə əməliyyati icra oluna bilər: BKİ-i ≥ 40 kg/m2 olması: BKİ-i ≥ 35 kg/m2 olması və piylənmə ilə əlaqədar aşağıdakı problemlərdən ən azı birinin olması 2 ci tip şəkərli diabet Hipertenziya Dislipidemi Yuxu apnesi ( yatarkən nəfəs dayanması) Piylənmə hipoventilyasiya sindromu ( hava çatmamazlığı) PicWick sindromu ( yatarkən nəfəs dayanması və hava çatmamazlığının bir yerdə olması) Qaraciyərdə piylənmə Bronxial astma Venoz durğunluq Sidik saxlamamaq Günlük yaşama təsir edə biləcək artrit BKİ-i 30 – 35 arası olan 2 ci tip şəkərli diabeti olanlarda Bariatrik Cərrahiyyənin effektivliyi göstərilməsinə baxmayaraq rutin olaraq bu tip xəstələrdə cərrahi üsul məsləhət görülmür.Yalnız sistematik anti diabetik müalicə olunmasına baxmayaraq kontrolda saxlanıla bilinməyən xəstələrdə Bariatrik Cərrahiyyə düşünülə bilər. Kimlər mədəkiçiltmə əməliyyatı oluna bilər BKİ ≥ 40 kg/m2 olması BKİ ≥ 35 kg/m2 olması və piylənmə ilə bağlı ən azı bir əlavə xəstəliyin olması Mədə kiçiltmə əməliyyatina əks göstərişlər 18 yaşından kiçik və ya 65 yaşından böyük olanlar. Ancaq çəki ilə bağlı ciddi bir əlavə xəstəlik varsa əməliyyat düşünülə bilər. Müalicə olunmamış və piylənmə yaradcaq bir xəstəliyin olması ( məs: Kuşing, hipotiroidizm, insulinoma ) Müalicə olunmamış bir yemək yemə pozunuqluğu ( bulimiya nevrozu) Ciddi bir depresiya və ya psixiatrik bir problemin olması Qan laxtalanma probleminin olması Narkoz üçün risk olacaq ciddi ürək qüsuru Alkoqol və ya maddə asılılığı Əməliyyatdan sonra qidalanma rejiminə və ya diet qaydalarına əməl edə bilməyəcək insanlar Hazırda hamilə olub və ya 12-18 ay işərisində hamiləliyi planlaşdıranlar Şiddətli qastroezofaqal reflü xəstəliyi olanlar ( Mədə yırtığı) Portal Hipertenziya Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Paylaşıldı: 10.11.2018
...
