Войдите используя:
Страна:
Азербайджан
Язык:
Русский
Makulyar yırtıq və onun müalicəsi
Автор: Oftalmoloq Ruslan Məmmədov
Makulyar yırtıq - ümumi məlumat Makulyar yırtıq - tor qişa qatlarının mərkəzi zonada olan patologiyasıdır. Tor qişa sinir hüceyrələrindən ibarət 10 qatdan ibarətdir. Onlar işiğın qəbul olunmasını, yəni görməni təmin edir. Tor qişanın mərkəzi nahiyəsi - makula, bir-birilərinə sıx birləşmiş , kolba şəkilli çoxlu sayda fotoreseptorlardan ibarətdir. Görməni təmin edən nahiyə də məhz elə buradır. Tor qişa daxilində ona möhkəm birləşmiş şüşəvari cism var. Normalda bu, göz həcminin çox hissəsini təşkil edən şəffaf geldir. Yaş ötdükcə, eləcə də müxtəlif göz travmaları zamanı şüşəvari cismin arxasında qopma baş verir. Bu zaman şüşəvari cismin qişası, görmə sinirinin diski və makula ilə kontaktı itirir, nəticə makulyar yırtıq inkişaf edir. Makulyar yırtığın yaranma səbəbləri Şüşəvari cism makulyar nahiyə ilə möhkəm kontakda olur. Bu zaman tor qişa önə doğru dartılır, nəticədə kontakt nahiyəsində cırılma baş verir. Əksər hallarda tor qişanın bütün qatlarında, yaxud da bir neçə daxili qatda yırtıq əmələ gəlir. Adətən, bu xəstəlik yaşı 50-dən yuxarı olan insanlarda, bilinməyən səbəblərdən daha çox qadınlarda inkişaf edir. «Makular yırtıq» prosesi kifayət qədər ləng də inkişaf edə bilir, ona görə də çox vaxt pasiyentlər xəstəliyin ilkin mərhələsində buna fikir vermirlər, yaxud da ümumiyyətlə, onu hiss etmirlər. Makulyar yırtığın simptomları Makula yırtıqın ilkin əlaməti görmə itiliyinin zəifləməsidir. Bu, ona görə baş verir ki, tor qişanın görməni təmin edən hissəsi zədələnir. Görmə zəifləməsinin dərəcəsi isə xəstəliyin nə zaman başlanmasından asılıdır. Belə ki, yırtıq tədricən inkişaf edir, bundan başqa, tor qişanın qismən və ya tam zədələnib-zədələnməməsi, eləcə də yırtıqın ölçüləri ve yaranma tarixi də vacib faktorlardır. Əşyaların təsvirlərinin yayılması, hansı ki, bunun sayəsində düz xətlər əyilmiş formada görünür, tor qişa səthinin relyefinin dəyişməsinə görə baş verir. Bu simptom görmə zəifləməsindən xeyli əvvəl yaranır. Gözlərin önündəki tünd ləkə tor qişanın, daha dəqiq desək, onun hissetmə hüceyrələri qalmayan nahiyəsində əmələ gəlir. Pasiyentə ləkə kimi görünən də məhz elə həmin hüceyrələrdir. Makulyar yırtığın diaqnostikası Makula nahiyəsinin dəyərləndirilməsi üçün bir neçə testdən istifadə olunur: Görmə itiliyinin yoxlanılması; Amsler testi; Göz dibinin mütləq qaydada müayinəsi; Optik koherens tomoqrafiya. Müasir dövrdə daha dəiqiq müayinə üsulları da mövcuddur. Onlar tor qişa strukturunun, zədələnməzdən əvvəl dəyərləndirilməsinə şərait yaradır. Bu, makulanın optik koherens tomoqrafiyasıdır. Onun köməkliyi ilə diaqnozu dəqiqləşdirmək və müalicənin effektliliyini yoxlamaq mümkündür. Makulyar yırtığın müalicəsi Makula yırtıqın müalicəsi yalnız cərrahi üsulla həyata keçirilir. Bu cərrahi əməliyyat vitrektomiya adlanır. Onun köməkliyi ilə makula nahiyəsi ilə sıx birləşmiş şüşəvari cism, qişası ilə birgə xaric edilir, arxa hüdudi membran soyulur ve şüşevari cisim boşluğuna genişlenen qz yeridilir. Bir qayda olaraq, belə əməliyyatların effektliyi 80-90 % beraberdir. Makular yırtığın müalicəsi patologiyanın ilkin mərhələlərində daha effektli olur. Ona görə də yuxarıda göstərilən simptomlardan hər hansı biri qeydə alınarsa, təcili olaraq oftalmoloqa müraciət etmək lazımdır. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Опубликовано: 24.01.2019
Estetik əməliyyatlarda fəsadlar
Автор: Üz-çənə cərrahı Rəşad Abışov
Estetik çənə əməliyyatı haqqında nə deyə bilərsiniz? "Estetik çənə əməliyyatı cərrahi stomatologiyanın ən çətin və məsuliyyətli sahələrindən biridir.Buna elmi dildə ortoqnatik cərrahiyyə deyilir.Məqsəd rekonstruktiv əməliyyat vasitəsilə normal dişləm,çeynəmənin bərpa olunması və gözəl sifətin yaradılmasıdır.Əvvəllər bu əməliyyat çox primitiv yolla,xaricdən kəsilərək aparılırdı,bu zaman damarlar,sinirlər,əzələ kəsildiyindən sağalma da gec olurdu,dəridə çapıqlar qalırdı.İndi isə ağıziçi yolla dəqiq sefalometrik hesablama yolu ilə əməliyyat aparılır. Bu əməliyyatlarla bağlı müraciət edən pasientlərimizi narahat edən suallar bunlardır: Ən çox da zaman məsələsi, necə olacağı, hansı yaşda olacağı, hansı fəsadların gözlənildiyi və.s Bütün bunları dəqiqləşdirmək üçün birinci növbədə pasienti aşağıdakı ardıcıllıqla müayinə etmək lazımdır,. Çənə əməliyyatları üçün burun tənəffüsü mütləqdir. Birinci növbədə burun tənəffüsünü yoxlayıb, problem varsa onu aradan qaldırmaq lazımdır ki, sonra çənə əməliyyatları zamanı burun tənəffüsü onun üçün rahatlıq gətirə bilsin. Çünki pasient ağızla nəfəs ala bilməyəcək. Buna görə də, burun tənəffüsü ilə bağlı problemləri müayinə edib aradan qaldırmaq lazımdır. İkinci bir məsələ, çənə əməliyyatları üçün mütləq rentgoloji müayinə aparılır. 3 proyeksiyada rentgenlər çəkilir, onların üzərində hesablamalar aparılır, çənənin diaqnostik modeli, ölçüləri götürülür və fotoşəkillər çəkilir. Bu 3 müayinə metodunu birlikdə təhlil edib çənədəki qüsurlar barədə dəqiq nəticələr alınır. Alt çənə uzundurmu? Bəzən pasientə elə gəlir ki, alt çənəsi uzundur. Hesablamalar nəticəsində məlum olur ki alt çənə uzun deyilmiş, normal imiş, üst çənə inkişafdan qalıb. Üst çənə kiçik imiş. Üst çənəni əməliyyat edib düzəltsək alt çənəyə ehtiyac yox imiş. Əksinə də ola bilər. Bəzən hesablamalar nəticəsində aydın olur ki, hər iki çənənin də əməliyyata ehtiyacı var imiş. Alt çənə uzundur, üst çənə kiçikdir və ya əksinə. Belə olan halda hər iki çənədə əməliyyat aparılması vacib olur. Kiçik qüsurlar olan zaman onları komuflyaj(maskalanma) müalicə ilə qarşısını almaq olar. 5mm-dən yüksək olan qüsurlar artıq cərrahi müdaxilə nəticəsində aparılır. Bunun üçün hazırlıqlar aparılmalıdır. Birbaşa əməliyyat olmur. Bunun üçün rentgenoloji müayinələrin hesablamalarından sonra ortodontun- ( stomatoloq) tərəfindən dişlərin vəziyyəti təyin olunmalıdır. Çünki çənə əməliyyatından sonra dişlər bir-birinin üstünə qapanmalıdır. Bu qapanış yoxdursa, çənə əməliyyatının heç bir effekti olmur. Buna görə də ortodont tərəfindən müayinə olunur, bir qüsur varsa, dişlərdə problem varsa, həmin dişlər müalicə olunmalıdır. Diş əyrilikləri varsa, xüsusi breketlər vasitəsi ilə bu aradan qaldırılır. Bunun aradan qaldırılması 1 aydan 1 ilə, hətta 1 il yarıma qədər davam edə bilər. Bu hazırlıq aparılıb qurtarandan sonra isə diaqnostik model alınır. Həmin modeldə süni surətdə əməliyatı aparıb dişlərin qapanmasını yoxlayırıq. Bu normaldırsa, artıq pasient cərrahi əməliyyata hazırdır. Belə olan halda cərrahi əməliyyatı hazırlayıb, qan analizləri yoxlanılır, ürək müayinə olunur, digər vacib orqanlarda da problem varsa o da yoxlanılır, narkoz(anestezioloq) həkiminin müayinəsi aparılır və məsləhətlər nəzərə alınır. Bundan sonra cərrahi əməliyyata girmək olar. Bu əməliyyatlar bir çənədə olanda təxminən 2-2.5 saat, iki çənədə də olanda isə 4-6 saata qədər çəkə bilir. Əməliyyatlar sifətin tam konfiqurasiyasını dəyişir. Gözəl estetik bir nəticə əldə edilir. Əməliyyatın reablitasiya dövrü-sağalma dövrü bir ay çəkir. Bir aydan sonra pasient istədiyi qidanı yeyə bilir. Bu əməliyyat sifətin görünüşünü estetik cəhətdən dəyişir." "Burun əməliyyatlarında fəsadların baş verməsi nə ilə əlaqədardır?" "Burun əməliyyatlarında bir çox fəsadlar baş verir. Estetik əməliyyatlardan sonra suallar meydana çıxır. Burunda niyə əyriliklər yarandı?, burundan niyə su gəlir?, burundan niyə çirk gəlir?, burun sümükləri çöküb, burunda deformasiyalar əmələ gəlib və.s Səbəblərini araşdıraq. Birincisi, səbəblərin 50%i həkimin işi ilə bağlıdır, ikinci 50% isə pasientin qorunma məsələləri ilə bağlıdır. Əməliyyatı etməmişdən öncə pasienti müayinə etmək lazımdır. Pasient əməliyyatdan öncə ətraflı müayinəsi nə üçün lazımdır. Çünki burun əməliyyatına qonşu olan digər orqanlarda olan fəsadlar həmin əməliyyatın nəticəsini korlaya bilər. Qonşu orqanlar dedikdə nəzərdə tutulur, burun boşluğu ilə əlaqədar olan orqanlar: Frontal,haymor,xəlbir,əsas ciblər- havalı borulu sinuslardır və iltihabi proses ola bilər. . Bütün bu problemlər aydınlaşdırılıb diaqnoz qoyulmadan pasient əməliyyat olunursa, sonradan fəsadlar baş verir. Bu fəsadların baş verməməsi üçün mütləq şəkildə haymor boşluğunun rentgenoqramması və ya kompüter tomoqramması olunmalıdır və burun boşluğunun endoskopiyası olunmalıdır. Bu müayinələr, bizim diaqnozumuzu dəqiqləşdirir və xəstədə hansı problemlərin ola biləcəyini aşkar edir. Daha sonra pasientin fotoşəkilləri çəkilir və onlar üzərində kompüterdə modelləşmə aparılır. Bunun səbəbi üzə yaraşan burunu hazırlamaqdır. Bununla burunun pasientə necə yaraşa biləcəyi dəqiqləşir. Dərzi parçanın üzərində ölç-biç işləri aparırsa, biz də kompyüterdə modelləşməni təyin edirik ki, əməliyyatdan sonrakı nəticəni yaxşı nəticə hesab edə bilək. Çünki, ola bilər ki, pasientin istədiyi bir burun nəticədə ona yaraşmasın. Həm də, bizim düzəltdiyimiz burun pasientin xoşuna gəlməyə bilər. Bu məsələdə anlaşılmazlıq olmasın deyə, fotomodelləşmə aparılır və pasientlə məsləhətləşmə aparılır. Nəyin xoşuna gəlib-gəlməməsi dəqiqləşir. Bu zaman əməliyyatdan effektli və gözəl nəticə almaq olar.. Diaqnozda çəpər əyriliyidirmi, adenoid varmı, selikli qişada iltihab varmı, allergik proseslər varmı, haymor boşluqları təmizdirmi, kista varmı, iltihabi proses varmı və.s kimi bütün bu sualların cavabını almadan həkim əməliyyata girməməlidir. Girərsə gələcəkdə müəyyən fəsadlar gözlənilir. Əgər bunlar aradan qaldırılmışsa, bütün suallara cavab verilmişsə, biz 50% qarantini əldə etmiş oluruq. İkinci bir məsələ əməliyyat zamanı olan səhvlərdir. Sapların keyfiyyətsizliyi, cərrahın təcrübəsizliyi və.s rol oynayır. Üçüncü məsələ də, pasient tərəfindən olan qorumalardır. Əməliyyatdan sonra həkimin tapşırdığı proseduralara diqqətlə əməl olunmalıdır. Bunlara əməl etməyəndə bir çox fəsadlar baş verir. Travmaların olması, xəstənin özünü soyuğa verməsi, burun damcılarının deyilən vaxtdan gec tökülməsi və s. fəsadlar əmələ gətirir. Ona görə də, pasient həkimin tapşırıqlarına ciddi şəkildə əməl etməlidir ki, gələcəkdə fəsadlar baş verməsin." © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Опубликовано: 22.12.2018
Katarakta və onun müalicəsi
Katarakta haqqında El arasında “mirvari suyu” adlanan bu xəstəlik ciddi göz patologiyalarından biridir. Bu zaman göz büllurunun şəffaflığının tam və ya qismən bulanması baş verir. Katarakta görmə itiliyinin aşağı düşməsi, duman hissinin əmələ gəlməsi ilə müşayiət edilir. Bu, irəliləyən xəstəlik olub, korluğa gətirib çıxara bilər. Bu xəstəlik haqqında ilk məlumatlara hind həkimi Suşrutun eramızdan 200 il əvvəl yazdığı traktatlarında rast gəlinir. Təəssüf ki, 2000 ildən çoxdur ki, katarakta vacib göz xəsətəliyi kimi aktuallığını qoruyub saxlayır. Dünya Səhiyyə Təşkilatı xəbərdarlıq edib ki, əhalinin sürətlə qocalma tendensiyası gələcəkdə kataraktanın daha geniş yayılmasına səbəb olacaq. Bu baxımdan xəstəlik, vaxtında diaqnostika, daimi kontrol və əlbəttə ki, adekvat müalicə tələb edir. Nəzərə alın ki, kataraktanın konservativ terapiyası yoxdur, ancaq cərrahiyə vasitəsi ilə götürülə bilər. Kataraktanın növləri və yaranma səbəbləri hansılardır? Qocalıq kataraktası; Anadangəlmə katarakta; Travmatik katarakta. Katarkta, əsasən, 40 yaşdan sonra inkişaf etməyə başlayır. 80 yaş ətrafında bu xəstəlik demək olar ki, hamıda qeydə alınır. Yaranma səbəbləri kimi, şəkərli diabeti, bəzi kortekosteroid preparatların qəbulunu, əvvəllər keçirilmiş infeksion xəstəlikləri, müəyyən göz xəstəlikləri - göz travmaları, gözün infeksion xəstəlikləri, irsi faktorlar və s. göstərmək olar. Kataraktanın əlamətləri bunlardır Görmə itiliyinin tədricən aşağı düşməsi; Əşyaların təsvirinin yayınıq olması; Rənglərin parlaqlığının və kontrastlığının azalması; Görmənin bulanması; Uzağı və yaxını pis görmək; Büllur tam bulandıqda, korluq yaranır. Kataraktanın müayinəsi belə aparılır Diaqnostika həkim-oftalmoloq tərəfindən xüsusi biomikroskop və ultrasəs aparatı vasitəsilə aparılır. Bundan sonra ümumi müayinə - qanın ümumi analizi, qanda şəkərin miqdarının ölçülməsi, hepatit-B və hepatit-C analizi, EKQ, falüroqrafiya həyata keçirilir. Katarakta hansı üsullarla müalicə olunur? Kataraktanın ən effektiv və təhlükəsiz müalicə üsulu tikişsiz mikrocərrahiyyə əməliyyatıdır. Bu zaman bulanmış büllur xaric edilir, onun yerinə süni intraokulyar linza implantasiya olunur. Köməkçi terapiya kimi, iltihaba qarşı müxtəlif preparatlardan istifadə edilir. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Опубликовано: 19.12.2018
Piyləmə
Автор: Op.Dr.Əlif Hüseynzadə
Piylənmə (artıq çəki) nədir? Səbəbləri nələrdir? Artıq çəkidən necə qurtulmaq olar? Şəkərli diabet, ürək qan damar sistemi xəstəlikləri, qaraciyər yağlanması, xərçəng, sonsuzluq kimi problemlərin əsasını təşkil edən piyənmə xəstəliyi haqqında geniş məlumatı məqaləmizdə oxuya bilərsiniz. Piylənmə (artıq çəki) nədir və müalicə yolları nələrdir? 21-ci əsrin ən ciddi problemlərindən biri piylənmə (artıq çəki) qəbul edilmişdir. Ümumdünya Sağlamlıq Təşkilatı ən riskli 10 xəstəlikdən biri kimi piylənməni qəbul etmişdir. Piylənmə (artıq çəki) nədir? Piylənmə insan orqanizmində normadan artıq piy toxumasının toplanması və bunun orqanizmə ciddi ziyan vurması halıdır. Orqanizmin 20 %-dən çoxunu piy toxuması təşkil edirsə, artıq bunu piylənmə kimi qəbul edə bilərik. Bədən Kütlə İndeksi 25-29.9 arasındadırsa kilolu yox əgər 30 dan yuxarıdırsa I dərəcəli piylənmə sayılır. BKİ: Boy və kiloya görə statistik bir hesablanma formasıdır. İnsanın piy toxumasının az olması halında əzələ kütləsinin çox olması ola bilər bu halda BKİ çox ola bilər. Yəni, BKİ 100 %-li dəqiq bir informasiya deyildir, amma yenə də piylənmə ilə əlaqədar çox istifadə etdiyimiz bir ölçmə forması kimi qəbul edilmişdir. “Dünya Sağlamlıq Təşkilatı” tərəfindən qəbul edilmiş təsnifata görə: – 18.5 Altında Az Kilolu (Zəyif) – 18.5 – 24.9 Normal Kilolu – 25.0 – 29.9 Artıq Kilolu – 30.0 – 34.9 I. Dərəcə Piylenme – 35 – 39.9 II. Dərəcə Piylenme – 40.5 ve daha artıq III. Dərəcə Piylenme (Ciddi) – 50 ve daha artıq Süper Obez (Ölümcül) olaraq qəbul edilmişdir. Piylənməyə səbəb olacaq faktorlar Genetik, bəzi beyin xərçəngləri, beyində ifraz olunan bəzi hormonlar, ətraf faktor, yaşam tərzi, qidlanma vərdişləri, bəzi psixoloji xəstəliklər, bəzi fiziki xəstəliklər, istifadə olunan bəzi dərman preparatlar, fiziki aktivliyin azlığı piylənmənin əmələ gəlməsində çox ciddi faktorlardır. Digər tərəfdən ailə içi vəziyyət, ətrafın təsiri, sosial yetərsizlik, ailələrin qidalanma ilə bağlı məlumatsızlığı, sosial ekonomik vəziyyətdəki çatışmazlıqlar və bunların kompleks təsiri nəticəsində yaşam tərzindəki dəyişiklik yekunda piylənmənin risk faktoruna çevrilir. Son zamanlarda bu risklər içərisində daha qabarıq rast gəldiyimiz qidalanma faktorudur. Piylənməyə səbəb olacaq risk faktorları – Fizikİ aktivlik – Qidalanma vərdişləri – Yaş – Cinsiyyət (Qadın) – Genetik faktor – Yaşam forması – Evlilik – Doğum sayı – Siqareti buraxma – Alkoqol – Psikolojik problemlər – Metabolik ve hormonal pozunuqluq Piylənmənin (artıq çəkinin) müalicəsi necə olmalıdır? Piylənmə həyat keyfiyyətini aşağı salan xroniki bir xəstəlikdir. Piylənmənin müalicəsi: Tibbi qidalanma (diet), spor müalicəsi, yaşam tərzinin dəyişdirilməsi, dərman müalicəsi, cərrahi müalicə vasitələri tətbiq edilir. Diet qidalanma forması individual olmalıdır. BKİ ( bədən kütlə indeksi) 25 kg/m2 dən yuxarıdırsa mütləq dietoloqa müraciət edin Piylənmənin (artıq çəkinin) qarşısının alınması Ümumiyyətlə kökəlmək asan arıqlamaq çətindir.Buna görə də piylənmənin qarşısının alınması onun müalicəsindən daha asandır. Kiçik yaşdan belə qəbul edilən qidanın enerji dəyərinə görə diqqət edilməi önəmlidir. Xərclənən enerji ilə qəbul edilən qidadakı enerji arasında bir nisbətə diqqət etmək lazımdır. Piylənmənin (artıq çəkinin) müalicəsi Piylənmənin müalicəsində ən çox istifadə olunan vasitələr: 1. Diet müalicə; 2. Fiziki aktivliyin artırılması; 3. Dərman müalicə; 4. Cerrahi müalicə; 5. Akupunktur müalicə; 6. Hipnoz; 7. Davranış müalicə. Günümüzdə piylənmənin bir çox müalicə vasitələri vardır. Ancaq onlardan daha çox istifadə ediləni diet, yaşam tərzinin dəyişdirilməsi, arıqlama dərmanları və cərrahi vasitədir. Diet ilə arıqlama Piylənmənin müalicəsində birinci sırada gələn sağlam arıqlama forması diet ilə arıqlamaqdır. Düzgün bir diet proqramı ilə piylənmədən azad olmaq üçün ən doğru olan vasitədir. Piylənmənin müalicəsi üçün tərtib olunan proqramda protein , karbihidrat, yağ, mineral və vitaminlərin lazımı miqdarda olması orqanizmin həm sağlam arıqlamasına həmçinin də qalıcı kiloda olmasına səbəb olur. Qısa müddətli çəki verməmək üçün hər zaman bu nöqtələrə diqqət etmək lazımdır. Cərrahi müalicə Bu gün dünyada piylənmənin müalicəsi üçün müxtəlif növ cərrahi əməliyatlar istifadə olunur və getdikcə daha çox istifadə edilməyə başlamışdır. Piylənmədə istifadə olunan cərrahi metod diet, spor və digər arıqlama üçün vasitələr effektsiz olduğu halda seçim edilə bilər. Mədə bandı, mədə balonu, baypass, mədəkiçiltmə kimi əməliyyatlar bugün çox istifadə edilir. Ancaq bu əməliyyatların risk baxımından olması da unudulmamalıdır. Bariatrik əməliyyatlar sonrasında belə qidalanma rejimi ən önəmli şərtlərdəndir. Çünki əməliyyatla itirilən çəki qidalanma rejiminə diqqət edilməzsə qısa zamanda geri qayıda bilir Dərman müalicəsi Sosial mediyanın iformasiya mübadiləsində əvvəzsiz yeri olduğu kimi bəzi ziyanlı tərəfləri də vardır. Çünki, sağlığa ziyanı bəzi dərmanlar, çaylar kimi bir çox zərərli preparatları sosial media üzərindən insanları aldadaraq reklamın aparılır. Ən dügün arıqlama qidalanma rejimini normaya salıb sağlam qidalanaraq arıqlamaqdır. Bu tip dərman preparatların əksəriyyəti ilk olaraq böyrək, qan damar problemləri kimi xəstəliklərin riski hətta ölümə belə gətirib çıxarda blərlər. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Опубликовано: 12.12.2018
Tor qişa qopmaları
Tor qişanın qopması - ciddi göz xəstəliyi olub, cərrahi müalicə tələb edir. Bu xəstəlik gözün tor qişasının neyrosensor qatının piqment epiteliden qopması nəticəsində yaranır. Əgər tor qişanın qopması baş verərsə, təcili olaraq, mütəxəssisə müraciət etmək lazımdır. Əks halda bu, korluğa səbəb ola billər! Əksər hallarda tor qişanın qopmasına, yaxından görmədən əziyyət çəkən insanlarda rast gəlinir, lakin xəstəliyə səbəb - travmalar və hipertonik kriz də ola bilər. Tor qişa qopmalarının üç növü var: Reqmatogen; Eksssudativ; Traksion. Tor qişa qopmalarını yaradan səbəblər Tor qişanın qopma səbəbələri müxtəlifdir. Buraya miopiyanın butun dərəcələri, travmalar, ağır fiziki yüklənmələr və digər xəstəliklər (məsələn, tor qişanın diabetik patalogiyası, qan sızmaları və s.) aiddir. Tor qişa qopmasının əlamətləri Tor qişanın qopma əlamətləri aşağıdakılardır: Görmənin zəifləməsi; Görmə sahəsinin daralması; Sayrışan nöqtələrin əmələ gəlməsi; Göz önündə pərdənin yaranması; Yan görmənin qəfil itməsi; Əşyaların deformasiyalı və ya ləngərli görünməsi. Tor qişa qopmaları necə müayinə olunur? Tor qişa qopmalarına şübhə yarandıqda aşağıdakı müayinələr aparılır: Göz dibinin müayinəsi; Gözün daxili strukturunun ultrasəs müayinəsi; Tor qişa qopmalarının müalicəsi Tor qişa qopmalarının müalicəsi cərrahi və lazer üsulları ilə aparılır. Müalicə əsasən vitrektomiya cərrahiyəsi yolu ilə həyata keçirilir. Bundan başqa, gostərici varsa ekstraskleral balonlaşdırma və ya plomblaşdırma üsulu ilə də aparıla bilər. Lazer müalicəsinin prinsipi toxuma temperaturunu qəfil yüsəldilməsinə (bu, koaqulyasiya yaradır) əsaslanır. Bunun sayəsində əməliyyat qansız keçir. Lazer çox yüksək dəqiqliyə malikdir və bundan tor qişanı bitişdirmək üçün istifadə olunur. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Опубликовано: 30.11.2018
Mədə kiçiltmə əməliyyatına hazırlaşanlar...
Автор: Op. Dr. Əlif Hüseynzadə
Planlaşdırılan hər hansı bir əməliyyata hazırlaşarkən, əməliyyat zamanı və əməliyyatdan sonra nə ilə qarşılaşacağınızı mütləq bilməlisiniz. Piylənmə ilə mübarizədə sizə qalıcı bir effekt verəcək mədə kiçiltmə əməliyyatına qərar vermisinizsə, aşağıda yazılanları oxumağınız sizə çox kömək edəcək. Bariatrik cərrahınızla yaxın ünsiyyətdə olun Mədə kiçiltmə əməliyyatı öncəsi cərrahınızla və ya ən azından koordinatoru ilə yaxın ünsiyyətdə olun ki, uğurlu və rahat bir əməliyyat keçirməyiniz üçün bu ilk şərtdir. Əməliyyat tək çarə deyildir. Bu, bir ömür daimi qalıcılığı olan bir prosedurdur və buna görə profesional bir komanda tərəfindən nəzarətdə olmağınız əməliyyatın keyfiyyətini çox artıracaq. Əməliyyat öncəsi və sonrasında doğru bilərək səhf addım atmamaq üçün də ən ideal yol yenə də ünsiyyətdir. Mədə kiçiltmə əməliyyatı sonrasında protokollar həkimdən həkimə dəyişə bilir. Ola bilər başqa bir həkimin icra etdiyi pasientlə ünsiyyətdə fərqli bir qayda görərsiniz. Daha çox bilməkdə bir fayda vardır. Ama yenə də öz həkiminizin təyin etdiyi qaydalar sizin üçün ən doğru olanıdır. Mədə kiçiltçə əməliyyatı öncəsi siqaret çəkməyin Mədə kiçiltmə əməliyyatı gələcək həyatınızı daha sağlam qurmaq üçün atdığınız ilk addımdır. Piylənmə və bununla yanaşı gələn xəstəliklərdən qurtulmaq üçün bu addımı atırsınızsa sizin sağlamlığınıza ziyan vuracaq digər vərdişləri də buraxmalısınız. Tütün sağlamlığa ziyan vuracaq qəbul edilmiş bir faktordur. Siqareti tərgitmək mədə kiçiltmə öncəsi əməliyyata hazırlaşmaq üçün vacib addımlardandır. Düzdür bunu söyləmək asandır, amma əmin ola bilərsiz ki, buna dəyəcək. Ən azından bir müddətliyinə tərgitsəniz əməliyyat sonrası riskləri kifayət qədər azaltmış olacaqsız. İdeal vaxt əməliyyatdan 1 ay öncə siqareti tərgitməkdir. Əməliyyatdan sonra da eyni effektə malikdir. Ağciyərlərdə atelektaz, pnevmoniya ki riskləri azaltmış olacaqsız. Siqareti tərgitməklə yaraların sağalması sürətlənəcək. Mədə üzərində uzun bir kəsik olduğundan bu yaranın sağalması sürətlənir. Mütləq çəkəcəm deyə düşünürsünüzsə ən tezi 1 ay sonra başlaya bilərsiniz. Siqaretin davam edirilməsilə mədə kiçiltmə sonrası ən qorxduğumuz risk olan qaçaq riskini gözə almalısınız. Siqaret bütün bədənin dan dövranını pozduğundan mədədə qan dövranı pozulur və yaranın sağalması gecikir. Qaçağın olması isə müalicəsi çətin, maddi baxımdan da xərci çox olan bir problemdir. Əslində məsləhətimiz bir ömür siqaretdən qurtulmağınızdır. Amma əgər bu mümkün olmursa, ən azı 1 ay öncə və 1 ay sonra siqaret qəbul etməyin. Əgər gün ərzində siqaret çox çəkirsinizsə əməliyyat günü tərgitməyinizi xeyir yox, ziyan vura bilər. Çünki uzun müddət siqaret çəkdiyinizdən qısa zamanda tərgitmək bəlğəmin əmələ gəlməsini artacaq və bu da toparlanma müddətini uzadacaqdır. Əgər siqareti ata bilmirsinizsə, davam edim demək deyil ən azı 1-2 həftə öncə buraxmalısınız. Mükəmməl bir nəticə almaq üçün həkim olaraq biz əlimizdən gələni ediriksə, sizin siqareti buraxmamağınız əməliyyatın risklərini artıracağını bilməlisiniz. Mədə kiçiltmə əməliyyatı və spirtli içki Mədə kiçiltmə əməliyyatı öncəsində spirtli içli siqaret qədər risk yaradacaq bir faktor deyildir. Əlbəttə ki, günlük və ya davamlı spirtli içki qəbul etmirsinizsə. Günlük 50 qr spirtli içki qəbul edirsinizsə, əməliyyatdan bir neçə gün öncə buraxmağınız kifayət edər. Lakin mədənizlə problem yaşamaq istəmirsinizsə, mədə kiçiltmə əməliyyatından ən azı 1 həftə öncə spirtli içkini saxlamağınız məsləhətdir. Spirt qaraciyədə metobolizma olunacaq bir maddədir. Mədə kiçiltmə əməliyyatı sonrası yağ toxuması qaraciyərdə metobolizma olunur və spirt qaraciyər üçün əlavə bir yük olduğundan spirtli içkinin qəbulu məntiqli deyildir. Mədə kiçiltmə əməliyyatından öncə nə yeməli? Mədə kiçiltmə əməliyyatına girmədən öncə bir miqdar kilo vermək faydalıdır. Ancaq BKİ-i çox da yüksək olmayanlar əməliyyatdan öncəki gün qatı qida qəbul etməməlidirlər və axşam 20:00-dan sonra maye qəbulunu dayandırmalıdırlar. Əməliyyat öncəsində də mayeləri qurtum-qurtum içmək, qidaları kifayət qədər çeynəmək lazımdır ki, əməliyyatdan sonra bu alışqanlıqlar sizə kömək etsin. Əməliyyat sonrasında qidanı yavaş-yavaş yemək, qidanı yaxşı çeynəmək daha yaxşı kilo vermək və daha az yemək üçün açar rolunu oynayır. Mədə kiçiltmə əməliyyatına psixoloji olaraq hazırlanmaq Yenə də qeyd etmək istərdim əməliyyat olunacağınız komanda bu problemdə sizə çox təsir edir. Bir çox mərkəzlərdə bu problemin araşdırılması üçün psixoloji müayinə şərt kimi qəbul edilir. Ancaq biz əməliyyat öncəsi pasientlə söhbət edərkən pasientin əməliyyatın gedişindən xəbərdar olması, cərrahını seçməsi, əməliyyat sonrasındakı dieta qaydasından xəbərdar olması və bunları yerinə yeticəyini bilməsi və qəbul etməsi, əməliyyatdan sonra kilo itkisi və bunun nəticələrini qəbul etməsini qəbul edirsə, psixoloji bir dəyərləndirməyə ehtiyac olmadığını düşünürük. Hər bir pasient əməliyyatın avantaji və dezavantajını, risklərini tam olaraq bilməlidir. Eyni zamanda pasientin yaxınları da bilməli və əməliyyat sonrası dövürdə evdə ailə dəstəyi çox önəmlidir. Mədə kiçiltmə əməliyyatdan sonra bir gündəlik tutmağınız bura istəklərinizi, fikirlərinizi, hədəflərinizi qeyd etmək sizə bir xoşbəxlik yaradacağınızı düşünürük. Mədə kiçiltmə əməliyyatına fiziki olaraq hazırlaşmaq Mədə kiçiltmə əməliyyatına qərar verən insanların əksəriyyəti fiziki və sağlamlıq baxımından mütəmadi idmanla məşğul ola bilmirlər. Gündəlik mütəmadi olaraq 30 dəq asta hərəkətlə yerimək sizə xeyirli olacaq. Məqsədimiz həm bədəninizin, həm beyninizin idmanı adət halına gətirməkdir. İdman heç vaxt yorucu və çox olmamalıdır. Əgər uzun zaman oturursunuzsa, heç olmasa gündəlik 30 dəq gəzmək belə sizə çox yaxşı təsir edəcək. Kiçik belə bir dəyişikliklər gələcəkdə daha aktiv həyata başlamaq üçün ilk addımlar olacaq. İdman etmək ağciyər tutumununu artırır deyə əməliyyat sonrasında ağciyərlə bağlı yaranacaq riskləri aşağı salacaq. Mədə kiçiltmə əməliyyatından sonra klinikada qalma dövrü Klinikada 3 gün qalacağınızdan yanınızda bəzi şəxsi əşyalarınızı götürməyiniz sizə rahatlıq verəcək. Kosmetikalar, gigiyenik vasitələr və s. bunlar kimi. Əməliyyatın ilk günündən sonra darıxmamağınız üçün telefon və s. kimi elektron cihazlarınızı götürməyinizi məsləhət görürük. Mədə kiçiltmə əməliyyatından əvvəl evdə görüləsi işlər Mümkündürsə evinizi əməliyyatdan qayıtmaq üçün hazır hala gətirin ki, əməliyyatdan döndükdən sonra məcbur qalaraq görüləsi işləriniz qalmasın. Maye qidalar, yağsız süd, protein tozu, meyvə və s. kimi əməliyyatdan sonra sizə lazım olacaq alış-verişi öncədən almaq daha məntiqlidir. Mədə kiçiltmə öncəsi müayinə Mədə kiçiltmə öncəsi müayinə ən azı əməliyyat qədər önəmli bir məsələdir. Ətraflı bir müayinə əməliyyat və ondan sonra yarana biləcək riskləri minimuma endirir. Hər klinika protokollarında fərqli ola bilər amma təməl olaraq oxşardır. Mədə kiçiltmə əməliyyatına qərar vermisinizsə, bunu sevdiklərinizlə patlaşın Piylənmə ilə əlaqədar əməliyyata qərar verərkən çox vaxt yaxınlarınız və ya yaxın ətraf insanlarla sıxıntı yaşaya bilərsiniz. Çox rast gəlirik, əksər hallarda valideyinlər, ailə əməliyyata qarşı çıxır. Bu da onların əslində artıq çəkinin nə qədər riskli bir xəstəlik olduğundan xəbərdar olmamasıdır. Qərarı verən sizsiniz və bu həyatı da yaşayan sizsiniz. Artıq çəkinin də risklərinə qatlaşan sizsiniz. Biz məsləhət görürük müayinəyə və ya kansultasiyaya gələrkən yaxınlarınızı da gətirin. Əksər hallarda bu cür hallah bizimlə görüşdükdən sonra obezitə əməliyyatına qarşı çıxan insanlar NƏ ZAMAN ƏMƏLİYYATI EDƏ BİLƏRİK deyə soruşurlar. Mədə kiçiltmə əməliyyatından sonra ailə dəstəyi çox vacibdir. Ailə dəstəyi yüksək olan halda sağalma dövrü, əməliyyatdan sonrakı dövür çox rahat keçir. Mədə kiçiltmə əməliyyatından öncə alış-veriş Mədə kiçiltmə əməliyyatından sonra ilk 2 həftə sizə maye qidalar lazım olacaq. Aşağı kalorili maye içəcəklər, az yağlı və ya laktozsuz süt,kefir və s Bariatrik həkiminizin məsləhət bildiyi protein tozu Mədə qoruyucu, probiotik, spazmolitik Yağsız ət, toyuq, balıq Həkiminizə bütün tibbi problemlərinizi bildirin Əməliyyat sırasında yarana biləcək bütün problemləri həkiminiz həll etməyə məcburdur. Buna görə davamlı qəbul etdiyiniz dərman preparatlar, keçirdiyiniz əməliyyatlar, keçirdiyiniz xəstəliklər varsa bir asılılığınız (narkotik və s.) hər bir probleminizi həkiminizə deyin ki, sonra yarana biləcək risklərin qarşısı alınsın. Bəzən sizin ciddi olmayan düşündüyünüz bir problem əməliyyat və əməliyyatdan sonra çox ciddi risklərlə qarşı qarşıya qoya bilər. Qan durulducu preparatlar (aspirin kimi), bitki tərkibli preparatlar, təzyiq xəstəliyi üçün preparatlar, ani diabetik preparatlar, artimiya üçün istifadə etdiyiniz və s. kimi hər bir dərman preparatını həkiminizə söyləyin ki, bunların bəzilərinin kəsilməsi və ya dozasının dəyişdirilməsi lazım olacaq. Mədə kiçiltmə əməliyyatı haqqında hər şeyi araşdırın Mədə kiçiltmə əməliyyatı haqqında bütün detalları araşdırın. Avantajı və dezavantajı, riskləri, əməliyyat öncəsi və sonrası yerinə yetirilməli olan qaydalar və s. İnformasiyasız əməliyyata girmək olmaz. Məlumatlı insanların aldıqları nəticə daha yüksəkdir. Cərrahınızı araşdırın Əməliyyat nəticəsi və effektivliyi sözsüz ki, cərrahın əl bacarığından çox asılıdır. Heç bir əməliyyat bir birinə oxşar deyildir. Həmçinin də əməliyyat riskləri və sonrakı ağırlaşmalar etibarlı əllərdə 4 dəfə daha az rast gəlinir. Buna görə cərrahı yaxşı araşdırmaq çox vacibdir. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Mədə xorası və onun müalicəsi
Автор: Qastroenteroloq-hepatoloq Ülvi İbrahimov
Mədə xorası nədir? Mədə xorası xroniki xəstəlik olub, mədənin selikli qişasının trofik pozuntusu ilə xarakterizə edilir. Daha çox 20-50 yaş arası kişilərdə rast gəlinir. Xəstəlik yaz və payız mövsümlərində tez-tez residiv edir. Mədə xorasının yaranma səbəbi əksər hallarda əsəb sistemini gərginləşdirən streslər hesab olunur. Belə ki, bu, mədə-bağırsaq traktının əzələ və damarlarının spazmına gətirib çıxarır. Lakin xoranın başlıca yaranma səbəbi “Helicobacter Pylori” bakteriyası, eləcə də mədənin müdafiə mexanizmləri və aqressiv faktorlar arasındakı balansın pozulmasıdır. Bu zaman mədənin ifraz etdiyi selik, pepsin (zülalların həzminə cavabdeh olan ferment) və duz turşusunun öhdəsindən gələ bilmir. Statistika göstərir ki, dünya əhalisinin 14%-i mədə xorasından əziyyət çəkir. Mədə xorasının əlamətləri hansılardır? Mədə xorasının başlıca əlaməti qarının yuxarı nahiyəsində yaranan ağrılardır. Bu, daha çox yeməkarası baş verir, ağrılar həmçinin, pasiyenti gecələr də narahat edib, onu qidaya meyilli edə bilər. Ağrı adətən, yeməkdən 30 dəq. sonra dayanır. Bundan başqa, qida qəbulundan sonra yaranan ürəkbulanma, yeməkdən sonra ağırlıq hissinin yaranması, qusma, iştahanın və bədən kütləsinin azalması, qıcqırma da xəstəliyin əlamətləri ola bilər. Bəzən pasiyentlər qəbizlikdən şikayət edirlər, ishal isə mədə xorası xəstəliyi üçün atipik simtom hesab edilir. Xəstəliyin xarici əlamətləri kimi dilin üzərində əmələ gələn boz rəngli ərpi qeyd etmək olar. Bu, praktiki olaraq, həmişə mədə-bağırsaq traktı problemlərindən xəbər verir. Mədə xorasının yaranma səbəbləri Sübut olunub ki, mədə xorası “Helicobacter Pylori” bakteriyasına yoluxma nəticəsində (75%-ə qədər hallarda) yaranır. Bundan başqa, xəstəliyə digər faktorlar da səbəb ola bilər. Buraya aiddir: Bəzi dərmanların uzun müddət qəbulu; Digər xəstəliklər - vərəm, şəkərli diabet, Kron xəstəliyi, hiperparatireoz, ağciyər xərçəngi, hepatit, qaraciyər sirrozu, pankreatit, sifilis və s.; Mədə travmaları - qanın zəhərlənməsi, istənilən şok vəziyyətləri, bədən səthinin yanıqları və donmalar; Streslər, qeyri-düzgün qidalanma, pis vərdişlər, qeyri-stabil emosional vəziyyətlər; İrsi faktorlar və s. Mədə xorasının diaqnostikası aşağıdakı kimi aparılır: Xəstəliyin diaqnostikası üçün bir sıra müayinələr həyata keçirilir. Buraya aiddir: Endoskopik müayinə (qızıl standart hesab edilir). Bu müayinə üsulu ilə xora defektinin lokalizasiyası, dərinliyi, forma və ölçüləri dəqiqləşdirilir, habelə, zədələnmiş orqanın divarlarından histoloji müayinə üçün biopsiya götürülür, məqsəd bədxassəli xüsusiyyətləri istisna etməkdir. PH-metriya - mədənin turşuluq yaratma funksiyasını müəyyən etmək üçün nəzərdə tutulub. “Helicobacter pylori” infeksiyasının müayinəsi. Mədə xorasının müalicə üsulları Bu xəstəliyi yalnız bir dərman vasitəsi ilə müalicə etmək mümkün deyil, terapiya kompleks yanaşma tələb edir. İlk növbədə “Helicobacter Pylori” bakteriyasını neytrallaşdırmaq lazımdır. Daha sonra mədə şirəsinin turşuluğunu aşağı salmaq vacibdir. Bunun sayəsində bir sıra xoşagəlməz simptomları (məs., gəyirmə, qıcqırma və ürəkbulanma) aradan qaldırmaq və ağırlaşmaların qarşısını almaq mümkündür. Antibakterial terapiya Hazırda mədə xorası xəstələrinə maksimum iki kurs antibakterial terapiya təyin edilir. Cərrahi müalicə Bəzən mədə xorasını yalnız konservativ müalicə ilə aradan qaldırmaq mümkün olmur. Belə olan halda, əməliyyat göstərişdir. Cərrahi müdaxilə yalnız konkret göstərişlərin əsasında həyata keçirilir, xüsusən də, medikamentoz müalicə lazımi effekt vermədikdə. Həmçinin, dərman preparatlarının qəbulu nəticəsində ağırlaşma riski böyük olarsa, cərrahi müdaxilə tövsiyə olunur. Mövzu ilə bağlı video: © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Опубликовано: 27.11.2018
Piylənmə xroniki xəstəlikdir
Piylənmə nədir? Piylənmə (artıq çəki) bədənin yağ kütləsinin normadan çox olmasıdır və bu bədən kütlə indeksi (BKİ) adlandırdığımız bir ölçü ilə ölçülür. BKİ kilonun orqanizmin boyunun kvadratına bölünməsi ilə hesablanır. BKİ 18,5-24,9 kg/m2 olması sağlam və ya normal olaraq qəbul edilir, 25-29,9 kg/m2 arası kilolu, BKİ > 30kg/m2 olması piylənmə kimi qəbul edilir. Piylənmədən əziyyət çəkənlərdə BKİ > 40 kg/m2 olması artıq ölümcül piylənmə kimi qəbul edilməkdədirik. Bədən kütlə indeksi — BKİ (kg/m2) Zəif - < 18,5 Normal - 18,5-24,9 Kilolu - 25-29,9 Piylənmə - ≥ 30 I dərəcə - 30-34,9 II dərəcə - 35-39,9 III dərəcə - ≥ 40 (Ölümcül) Günümüzdə Piylənmə (artıq çəki ) həm yayılmasına həmçinin də sağlamlıq baxımından ən ciddi bir problemə çevrilmişdir. İnkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələrdə əhalinin 30 %-nin kilolu 30 % -nin isə piylənmədən əziyyət çəkdiyi artıq qəbul edilmişdir. Günümüzdə dünyada 500 milyon yetişkin insan , 500 milyon uşaq piylənmə ilə əlaqədar sağlamlığında problem yaşadığı aşkar edilibdir. Piylənmə (artıq çəki) kardiovaskulyar səbəblərlə bağlı ölüm riskini artıran bir xəstəlikdir. Piylənmə digər tərəfdən Arterial hipertenziya (təzyiq xəstəliyi), Dislipidemi, 2 ci tip şəkərli diabet, öd kisəsi xəstəlikləri, osteoartrit, yuxu apnesi və bir çox xərçəng xəstəliklərinin yaranmasına təkan verən xronik bir xəstəlikdir. Piylənmənin təkcə biolojik olaraq yox həmçinin insanlar arasında psixososial və ekonomik olan təsirləri də danılmazdır. Normal insanlarla müqayisədə piylənmədən aziyyət çəkən insanlar 30 % halda həkimə daha çox müraciət edir , 50 % halda xəstəxanalarda daha çox yatır, 80 % halda daha çox dərman preparatları qəbul edirlər. Piylənmə və piylənmədən əziyyət çəkən insanlar haqqında bəzən fərqli düşüncələr mövcuddur. Sankı bu insanlarda iradə zəifliyi kimi səbəblərdən piylənmənin yarandığını düşünürlər. ancaq piylənmənin əsasında genetik bir faktor , modern həyat tərzi , insanların buna uyğun ətrafı və s kimi bir çox səbəblər durur. Modern yaşam tərzi , az hərəkətlilik , qidalanma formasının dəyişməsi kimi səbəblər ən önəmli faktorlardandır. Piylənmənin yayılmasıyla əlaqədar çox vasitələr təklif edilir. Ancaq effektivlik və daimiliyi olmadığından son zamanlarda Bariatrik Cərrahiyyə daha çox tətbiq edilməyə başlamışdır. Bariatrik Cərrahiyyənin tətbiqinə 20 ilə yaxın nəticələr mövcuddur. Tətbiq edilən Bariatrik Cərrahi əməliyyatlar sonrasında 11 illik bir müşahidədə 30 % ölüm riskinin azaldığı təsdiq edilmişdir. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az
Опубликовано: 17.11.2018
...
