Enter using
Country:
Azerbaijan
Language:
English
Author: Endokrinoloq Ilahə Əliyeva
Normal fizioloji proses olan klimaks və ya menopauza, eger 40 yaşdan tez başlayarsa vaxtından qabaq klimaks olaraq adlandırılır. Səbəbləri: İrsi meyllik, genetik xəstəliklər, zərərli vərdişlər, siqaret, alkoqol və narkotik maddələrin istifadəsi, stress faktor, virus və bəzi infeksion xəstəliklər, autoimmun xəstəliklər, uşaq dünyaya gətirməyən qadınlar, histerektomiya, yumurtalıqlarda icra olunan əməliyyatlar, ginekoloji orqanların onkoloji xəstəliklərinə görə aparılan şüa və ya kimyəvi terapiya. Bəzən isə səbəbi bilinmir ki, bu da idiopatik vaxtından qabaq klimaks adlanır. Simptomlar: Psixoemosional sferada dəyişiklik, depressiya həyacan, təşviş, yuxusuzluq, əsəbilik, istigəlmələr,gecə tərləmələri, aybaşı pozğunluğu, cinsi istəyin azalması, ağrılı cinsi əlaqə Diaqnoz: 40 yaşdan daha erkən başlayan və 4 aydan çox davam edən menstrual pozğunluq, estrogen defisiti simptomları varsa mütləq müayinədən keçmək lazımdır. Diaqnozun dəqiqləşdirilməsində qanda FSH hormonun səviyyəsi ölçülür. Ağırlaşmaları: Osteoparoz (sümüklərin əriməsi), ürək-damar xəstəlikləri riskinin artması, koqnitiv funksiyanın zəifləməsi, sonsuzluq və s. Müalicə: Müalicə diaqnoz dəqiqləşdirildikdən sonra həkim tərfindən hər xəstəyə yanaşı xəstəlikləri də nəzərə alınaraq fərdi olaraq təyin olunur. Müalicədə məqsəd xəstənin həyat keyfiyyətini yüksəltməklə yanaşı həm də ağırlaşmaların qarşısını almaqdır.
Published: 28.10.2019
Author: Həkim kosmetoloq Nigar Həmidova
Dırnaq göbələkləri nədir? Dırnaq göbələkləri başqalarından gizlətmək çətin olan və estetik narahatlıq gətirən ümumi bir xəstəlikdir. Onikomikoz dermatomisetlər, maya və ya kif göbələklərinin səbəb olduğu mantar etiologiyasının dırnaqlarının yoluxucu bir xəstəliyidir. Dırnaq göbələklərin simptomları: Dırnaq plitəsinin forma və rəngindəki patoloji dəyişikliklər; sarımtıl və ağartıcı ləkələrin meydana gəlməsi; periungual rulonun iltihablı lezyonu; dırnağın qalınlaşması və aşınması; dırnaq boşqabının ayrılması ilə tirnoq boşqabının ölümü. Dırnaq göbələklərin yaranma səbəbləri: a) Yaş İnanılmaz, amma həqiqətdir. Ayaqların mantar infeksiyası uşaqlara nadir hallarda yapışır. Onikomikoz üçün ən çox sevdiyi yaş 30 yaşdan yuxarıdır. b)Cins Candida cinsinin maya bənzər göbələkləri səbəb olduğu onikomikoz qadınlarda kişilərə nisbətən 3 dəfə çoxdur c) Xəstəlik Niyə bəzi insanlar üçün göbələk ayaqlarına "oturur", amma başqalarına yapışmır? Onikomikozun meydana gəlməsi asanlaşır: ürək çatışmazlığı və varikoz damarları olan əzalara qan axını, qan xəstəlikləri, immun çatışmazlığı, disbioz, endokrin xəstəliklər (diabetdə, bədəndə metabolik pozğunluqlarla müşayiət olunan, ayaqların mikozu adi haldan 3 dəfə daha tez-tez aşkar olunur), həmçinin antibiotiklərin, kortikosteroidin uzun müddətli istifadəsi d) Gigiyena qaydalarının pozulması Onikomikozu tutmaq armudu vurmaq qədər asandır. Hovuzun, saunanın və ya duşun nəm qatında başqasının ayaqqabısını taxmaq və ya ayaqyalın ayaq basmaq kifayətdir. Rütubətdə yeni "ev sahibləri" nin yaranması ərəfəsində, xüsusilə taxta, səthdə mantar sporları illərlə yaşaya bilər. İnfeksiya yoluxmuş bir şəxs və ya onun üzgüçülük aksesuarları ilə təsadüfən təmas yolu ilə əlaqə vasitəsi ilə ötürülür. Banyoda ümumi ayaqqabı, dəsmal, yuyulma paltarı, kilim və ızgara istifadə edərkən tez-tez və ailənin köçürülməsi, həmçinin yuyulduqdan sonra hamamın qeyri-kafi müalicəsi. e) Xəsarət Gözəllik salonlarına tez-tez gələnlər də risk altındadır. Bir pedikür və ya manikür zamanı dırnağa bir az zərər - və "göbələk sizindir". f) Peşə Risk altında uzun müddət sıx ayaqqabıda gəzməyə məcbur olan hərbi personal, idmançılar, madenciler, habelə növbətçi, daim su, sintetik yuyucu vasitələr, yağsızlaşdırıcı maddələr ilə təmasda olanlar və dırnaq boşqablarını yumşaldırlar. g) Fərdi xüsusiyyətlər Onikomikozun tez-tez qurbanları ayaqların həddindən artıq tərləməsindən əziyyət çəkən insanlardır, bu da tər vəzilərinin işini tənzimləyən beynin xüsusi avtonom mərkəzlərinin irsi disfunksiyasına əsaslanır Dırnaq göbələklərinin növləri: Onikomikozun formasından asılı olaraq - normotrofik, hipertrofik və ya atrofik olaraq xəstəliyin əlamətləri dəyişə bilər. Hal-hazırda, dırnaq boşqabına yoluxa bilən təxminən 50 növ göbələk var. Onikomikozun bütün patogenləri ümumiyyətlə 3 qrupa bölünür: dermatomisetlər, Candida cinsinin maya kimi göbələkləri və kif göbələkləri. Təxminən 20 növ dermatofit dırnaq lövhələrinə zərər verə bilər, lakin ən yaygınları bunlardır: Trichophyton rubrum, Trichophyton mentagrohytes və Epidermophyton floccozum. Dırnaq lövhələrindəki kalıplar arasında aşağıdakı növlər daha çox müəyyən edilir: Aspergillus spp., Fusarium spp., Acremonium spp., Scopulariopsis brevicaulis, Scytalidium spp 5.Dırnaq göbələklərin diaqnozu: Оnikomikozun diaqnozu patogenin növündən asılı olaraq klinik təzahürlər əsasında qurulur ki, bu da yalnız xüsusi analizdən - göbələkdən təsirlənmiş kiçik bir tirnəyin mikroskopik müayinəsindən istifadə edərək müəyyən edilə bilər. Bənzər bir tədqiqat, barmaqların dırnaq boşluğunun zədələnmələrinin də xarakterik olduğu bir mantar olmayan bir təbiət xəstəliklərini (sedef, liken planus, ekzema) istisna etmək üçün lazımdır. Dırnaq göbələklərin müalicəsi: Onikomikozu müalicə etmək çətindir, çünki infeksiya tez toxumalara dərin nüfuz edir. Və bu vəziyyətdə hər cür məlhəm sadəcə gücsüz olur. Dırnaq mantarının Fotona lazerlə müalicəsi müasir və təhlükəsiz müalicə metodudur. Prosedur zamanı xəstə heç bir ağrı və ya narahatlıq hiss etmir və bu vaxt lazer şüaları birbaşa iltihab yerində, mantarları aradan qaldıraraq və sağlam bölgələrə təsir etmədən hərəkət edir. Lazerin təsiri altında göbələklərin protein bazası tamamilə məhv edilir və sonradan yeni və sağlam bir dırnaq böyüyür. Lazerin təsirlənmiş bölgəyə təsiri xoş bir isti kimi hiss olunur. Ağrıkəsici dərman istifadə etmədən də bütün kursu başa vura bilərsiniz. Göbələklərin Fotona lazer müalicəsi tamamlanmalıdır. Bir neçə təkrar prosedurdan sonra bu problemi əbədi unuta bilərsiniz. Bədən üçün təhlükəsizlik. Lazerlə müalicə olunan Onikomikoz bir daha geri qayıtmır. Residiv riski faktiki olaraq aradan qaldırılır. Prosedur yarım saatdan az çəkir. Onikomikozun qarşısının alınması Hər hansı bir göbələk infeksiyasının əsas qarşısının alınması şəxsi gigiyena qaydalarına ciddi riayət etmək, dırnaqların və ayaqların dərisinin mikrotravmasının qarşısının alınması, ayaqların həddindən artıq tərləmə və ya quru dərisinin vaxtında müalicəsi, dırnaq boşqabındakı hər hansı bir distrofik dəyişikliklərin düzgün müalicəsidir. İctimai yerlərdə, hamamda, duşda, hovuzda, çimərlikdə fərdi rezin terliklər geyilməlidir. Ümumi tədbirlərə aşağıdakılar daxildir: əhali arasında sanitar-maarifləndirmə işlərinin aparılması, ictimai obyektlərdə dezinfeksiya, epidemiya əleyhinə tədbirlər. Bu gün Fotona dermatologiya, estetik tibb, stomatologiya, cərrahiyyə və ginekologiya üçün lazerlərin dizaynı və istehsalında həqiqətən dünya lideridir. Onun xidmətləri çoxsaylı mükafatlarla qeyd olunur. Fotona dünya lazer təhsil müəssisələri ilə işləyir. Şirkət məhsullarının istifadəçiləri peşəkar seminarlara, fərdi təlimlərə və master-klasslara, nümayişlərə geniş çıxış əldə edir, həmçinin beynəlxalq klinik tədqiqat və elmi simpoziumlarda iştirak edə bilərlər. Bu olduqca bahalı bir avadanlıqdır, amma lazerdən istifadə dedikləri kimi təsiri göz qabağındadır. Fotona lazer cihazlarının müxtəlif konfiqurasiyaları, eləcə də lazer cavanlaşması və dərinin bərpası, soyma, sızanaq müalicəsi, yara izləri, xoruldamaq, varikoz damarları, saç tökülməsinə, döymələrin çıxarılması, piqmentasiya, yara izləri, qan damarları, mol və s. Fotona lazerləri erbium və neodimium lazerlərinə əsaslanan sistemlərdir (Er: YAG və Nd: YAG). Elmi dünyada onlar "qızıl" standartlar kimi tanınır. Fotona SP Dynamis bir-birini tamamlayan,dalğa uzunluğu 2 lazer generatordan :dərin isitmə prosedurları üçün homogen fototermoliz rejimində işləyən ND:yağ və səthi ablativ və qeyri-ablativ prosedurlar üçün ən yüksək su vasitəsilə udulan selektiv fototermoliz rejimində işləyən ER:Yağ lazerdən ibarətdir. Neodimium Foton lazerinin uzunluğu 1064 Nm olan dalğa uzunluğu var və bu kimi problemləri həll etməyə imkan verir: genişlənmiş damarları və hörümçək damarlarını silmək, hemanjioma və şərab ləkələrini aradan qaldırmaq, dırnaq göbələklərini müalicə etmək, siğil papillomalarını aradan qaldırmaq, sızanaqları müalicə etmək və üz və bədən dərisini cavanlaşdırmaq. Foton'un erbium lazeri aşağıdakı kimi problemləri həll etməyə yönəlmişdir: yara izlərinin çıxarılması; uzanır işarələrin aradan qaldırılması; neoplazmaların aradan qaldırılması; piqmentasiya aradan qaldırılması; üzün və bədənin dərisinin cavanlaşması. Üstəlik, digər üsullarla müqayisə etsəniz, aşağıdakı üstünlükləri ayırmaq olar: 1) Daha sürətli və uzunmüddətli bir effektə nail olmaq; 2) Heç bir cərrahi müdaxilə tələb olunmur; 3) Reabilitasiya müddəti yoxdur və ya əhəmiyyətli bir dövr yoxdur; 4) Etibarlılıq üstəgəl texnoloji avadanlıqlar.
Published: 25.10.2019
Genişlənmiş damarlar
Genişlənmiş damarlar nədir? Üzdə və bədəndə seyrəltilmiş damarlar, əsasən qadınlarda olduqca tez-tez baş verən adi bir hadisədir. Dərinin səthi təbəqələrində qan dövranının pozulması, bu da qan çıxması çətin olan kiçik kapilyarların kəskin genişlənməsini təmsil edir. Üzün dərisində genişlənmiş və elastikliyini itirən kiçik qan damarları var. Damar elastikliyi pozulur və qan staziyası meydana gəlir. Dermatologiyada qırmızı rəngli "zolaqlar" şəklində təzahür edən dərinin genişlənmiş damarlarına telangiektaziya deyilir. Qızartı bir neçə dəqiqədən bir neçə saata qədər davam edə və boyuna və dekolte halına yayıla bilər. Gələcəkdə dərinin qızartısı daimi olur və xüsusilə burun və yanaqların qanadlarında görünən qan damarlarını ayırd edə bilərsiniz. Genişlənmiş damarların növləri: Kuperoz - hörümçək damarları və ya retikuli şəklində dəridə görünən genişlənmiş qan damarlarıdır rosacea - xroniki bir dəri xəstəliyi, əsas əlamətləri dərinin qızartıları və üzdə tüberküllər, püstüllər və digər döküntülərin meydana gəlməsidir; "Şərab ləkələri" (hemanjioma) dəridə araxnid genişlənmiş qan damarlarından ibarətdir. Genişlənmiş damarlarının görünüşünə səbəb olan bir çox amil var. Bunlar daxili amillər ola bilər: genetik meyl, qaraciyər xəstəliyi, pozulmuş venoz axını və qanaxma pozğunluğu. Tez-tez hamiləlik damar şəbəkələrinin görünüşünün və artmasının səbəbidir. Xarici amillər kimi - cərrahi xəsarətlər və günəşə həddindən artıq məruz qalma, solaryuma ziyarət, dərinin donması, steroidlərin həddindən artıq istifadəsi, hormonal dərmanlar, dərinin dərin soyulması. Genişlenmiş damarlarin mualicesi: Bu günə qədər genişlenmiş damarları ilə mübarizənin ən təsirli yolu, unikal bir texnologiya - qan damarlarının FT lazerlə çıxarılması hazırladığı Fotona tərəfindən təqdim olunur. Hər hansı bir mürəkkəbliyin genişlenmiş damarlarını təsirli və ağrısız şəkildə aradan qaldırmağa imkan verən ən vacib xüsusiyyətləri özündə birləşdirir. Genişlenmiş damarlarının lazerlə çıxarılmasından istifadə edərək damarlar həm üzdə, həm də bədəndə çıxarıla bilər. Qan damarlarının lazerlə çıxarılması prosedurunun mahiyyəti: FT lazer qan damarlarının çıxarılması prosedurunun bir xüsusiyyəti, damar divarlarının “yapışması” ilə nəticələnən lazer şüasının təsiridir. Kiçik damarlar iz olmadan çıxarılır, geniş damar ləkələri, hemanjioma, solğun olur və ölçüsü əhəmiyyətli dərəcədə azalır. Lazer effekti yalnız kapilyarların divarlarında olur, ətrafdakı toxuma və sağlam damarlar yaralanmır. Genişlenmiş damarlarının lazerlə çıxarılması prosedurlarının sayı damarın diametrindən asılıdır. Gəmi kiçik bir diametrdə (1-1.5 mm) olarsa, 1-2 prosedurdan sonra yox ola bilər. Daha böyük gəmilərlə işləyərkən bir kosmetoloqa 4-5 ziyarət tələb oluna bilər. Qan damarlarını lazerlə çıxarmaq proseduru zamanı xəstə praktik olaraq heç bir narahatlıq hiss etmir, prosedurdan sonra cildin bir qədər qızartması müşahidə edilə bilər, bu da 15-30 dəqiqədən sonra yox olur. Genişlenmiş damarlarının lazerlə çıxarılmasından sonra müalicə olunan damar əvvəlcə qaranlıq rəngə dəyişir (müsbət bir nəticə göstərir) və 2-3 həftədən sonra tamamilə yox olur. Böyük damarların laxtalanması zamanı kiçik qabıqlar və ya dərinin bir qədər soyulması müşahidə edilə bilər. Qan damarlarının lazerlə çıxarılmasından sonra bərpa dövrü: heç biri Genişlənmiş damarlarin qarşısının alınması: Əvvəlcə diyetinizi yenidən nəzərdən keçirməli və isti ədviyyatları çıxartmalısınız, çünki bunlar qan damarlarının genişlənməsinə təsir edir. Dəriyə qulluqda, hipotermi və ya həddindən artıq istiləşmə ilə əlaqəli hər hansı bir manipulyasiyadan imtina etmək lazımdır. Bunlar buxar vannaları, kosmetik buz, maye azot, spirtli toniklər, krioterapiya. Bundan əlavə, rosacea dəri qaşınmalarına və aqressiv qabıqlara zərər vermirlər, çünki onlar da kapilyarların divarlarının kövrəkliyinə səbəb olurlar. Onları soyma rulonları və bitki fermentlərinə əsaslanan məhsullarla əvəz etmək daha yaxşıdır. Həkimin nəzarəti altında xüsusi iz elementləri almağa başlamağa dəyər. Damarları gücləndirmək üçün xüsusilə K, E və C vitaminləri lazımdır.Qulluq məhsullarının tərkibi də bu prinsipə uyğun olmalıdır. Kremlər və serumlar dərinin kapilyarların divarlarını gücləndirməsinə və onsuz da zədələnmiş sahələri bərpa etməsinə kömək etməlidir. Xüsusilə təsirli maddələr çobanyastığı, şerbetçiotu, arnika, səndəl ağacı, şi yağı, jojoba və allantoin, bisabololdur.
Published: 20.10.2019
Revmatoid Artrit
Author: Terapevt Elçin Abbasov
Revmatoid artrit (RA) ən çox rast gəlinən sistem autoimmun xəstəlik olub, oynaqlarda simmetrik artrit yaradan xronik iltihablı xəstəlikdir. Vaxtında Müalicə edilməzsə, oynaqların zədələnərək formasını dəyişməsinə (remodelləşməsinə) və əlilliyə səbəb olur. Yaranma səbəbi və xəstəliyin gedişi: Dünyada ən çox yayılan xəstəlikdir və bütün yaşlarda başlaya bilir. Ən çox qadınlarda 40 yaşdan sonra rast gəlinir. Xəstəliyin yaranma səbəbi kimi genetik meyillilik, cinsiyyət, tütünçəkmə, keçirilmiş infeksion xəstəliklər göstərilə bilər. Bunların içində isə üzərində ən çox dayanılan birinci dərəcəli qohumlarda revmatoid artrit və ya digər revmatizmal xəstəliklərin olmasıdır. Bu xəstəliyin səbəbkarı kimi hələ də hansısa infeksiya tam dəqiq göstərilə bilmir. Digər risk faktorlarında olduğu kimi bu zamanda orqanizmin müdafiə sistemi infeksiyaya qarşı hücuma keçir. Revmatoid artrit zamanı pataloji dəyişkiliklər mərhələlərlə gedir. İndividual olaraq xəstəliyin mərhələləri progressiv xronik və ya təkrarlayıcı gedişli ola bilər. Revmatoid artrit xəstəliyində qığırdaq altındakı sümük və oynaq boşluğunu döşəyən sinovium (oynaq zarı) zədələnir. Revmatoid artrit zamanı sinovium qalınlaşır, xüsusilə lokal olaraq sümük və qığırdaq arasına doğru irəliləyir. Bu prosses pannus adlanır. Pannus xüsusi enzimlərin ifrazını təmin edir ki, bunun nəticəsində də də sümükdə erroziyalar əmələ gəlir. Bu erroziyalar xəstəliyin sonraki mərhələsində oynaq deformasiyalarının və remoddelləşməsinin başlanğıcıdır. Revmatoid artritin əlamətləri hansılardır? Oynaq ağrısı, oynaqlarda şiş, səhər əzginliyi və oynaqlarda sərtlik, oynaqların simmetrik zədələnməsi, xüsusilə əl biləyi oynaqlarının və barmaqların yuxarı falanqalarının zədələnməsi xəstəliyin əlamətlərinə misal ola bilər. Xəstəliyin sonrakı dövrlərində iri oynaqlar da prossesə qoşula bilir. Xəstəlik irəlilədikcə iri oynaqlarda maye toplanması, birinci boyun fəqərəsini sabitləyən bağların zədələnməsi nəticəsində boyun sərtliyi, ənsə ağrıları şikayətləri yaranır. Revmatoid artrit zamanı oynaqdan kənar əlamətlərdən, əsasən qan dəyərlərinin dəyişməsi, qarciyər enzimlərinin artması, ağciyər ,böyrək, əzələ, dəri, sinir, göz və nadir də olsa ürək kimi orqanların da xəstəliyə qoşularaq sistemşəkilli zədələnmələrlə nəticələnir. Diaqnoz necə qoyulur? Xəstəliyin dəqiq diaqnozlaşması üçün mütləq şəkilli istrumental-laborator və klinik müayinələr təkrari aparılmalı və digər sümük-oynaq və sistem xəstəliklərdən ayrılmalıdır. Laborator testlər iltihabın şiddəti, sistemlərin prossesə qoşulması, aparılan müalicələrin effektliliyi və toksikliyilin izlənməsində büyük rol oynayır. Xəstəlik xroniki olub, aktivləşmə və remissiyalarla davam edir. Xəstəliyin alovlanmasında emossional və fiziki stress böyük rol oynayır. Revmatoid artritin müalicəsi: Müalicənin əsas məqsədi ağrıları azaltmaq, oynaq və digər orqanlardakı iltihabı azaltmaq, oynaq zədələnməsini yavaşlatmaq, xəstələrin həyat keyfiyyətini artırmaqdır. Müalicə müddətsizdir.
Published: 18.10.2019
Xora xəstəliyi nədir? Mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi — bütün orqanizmin xronik xəstəliyi olub, mədənin və ya onikibarmaq bağırsağın selikli qişasında yara deffektinin əmələ gəlməsi ilə xarakterizə olunur. Xəstəlik dövri gedişli olub, müxtəlif müddətli kəskinləşmə (residiv) və remissiyalarla keçir. Xora xəstəliyi geniş yayılmış xəstəliklərdəndir. Bu xəstəliyə kişilər qadınlara nisbətən 3—10 dəfə çox tutulur. Xora xəstəliyinin səbəbləri: Xora xəstəliyinin yaranmasında ümumi sinir və hormonal tənzimləyici mexanizmlərdəki pozğunluqlara, həmçinin mədənin özündə baş verən dəyişikliklərə (turşuluğun artması, selik ifrazının azalması) böyük əhəmiyyət verilir. Xora xəstəliyinə tutulanlarda mədə şirəsinin miqdarı və turşuluğu çoxalır, mədə şirəsini tənzimləyən azan sinirin tonusu artır. Xora xəstəliyi irsi xüsusiyyətlərdən, qidalanma rejiminin pozulmasından, kəskin qidaların, spirtli içkilərin, tütün məmulatlarının mütəmadi qəbulundan və sinir-psixi gərginlikdən də baş verə bilər. Etioloji amillərin sırasına təkrar olunan və davamlı mənfi emossiyalar, sinir-hormonal nizamlanma və qidalanma rejıminin pozulması, kobud və keyfiyyətsiz qidaların qəbulu, yerli müqavimət vasitələrinin zəifləməsi, selikli qişanın infeksion mənşəli xronik iltihabı da daxildir. Xora xəstəliyinin simptomları: xora qüsuru mədədə və ya onikibarmaq bağırsaqda yerləşməsindən asılı olaraq mədənin və onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyi ayırd edilir. Xora deffekti bir neçə mm-dən 10-12 mm-ə qədər böyüklükdə dairəvi formada olur. Mədənin xora xəstəliyində qabırğaaltı nahiyədə ağrılar (ağrı, adətən yemək yeyəndə və ya yeməkdən 10—15 dəq sonra) başlayır. Çox yedikdə, habelə qıcıqlandırıçı yeməklər ağrının kəskinləşməsinə səbəb olur. Onikibarmaq bağırsağın xora xəstəliyində isə ağrı yemək yedikdən 1—2 saat sonra başlayır, yemək qəbulu ağrını azaldır. Çox vaxt ağrılar gecə başlayır. Xəstəliyin əsas əlamətlərindən biri mədə qıcqırmasıdır. Xəstəliyin kəskinləşməsi zamanı gəyirmə, ürəkbulanma, qusma halları da olur. Xəstələr bəzən ağız suyunun artmasından, qəbizlikdən də şikayətlənirlər. Xəstəlik çox vaxt yaz və payız fəsillərində kəskinləşir.Xəstəliyin gedişində bəzi ağırlaşmalara təsadüf edilə bilər: qanaxma, xoranın qonşu orqanlara penetrasiyası (keçməsi), xoranın sərbəst qarın boşluğuna perforasiyası (deşilməsi), mədə çıxacının daralması (stenoz), xoranın xərçəngə çevrilməsi (təsadüflərin 7%-də) və s. Mədə və ya onikibarmağ bağırsağın xorasının deşilməsində qarında şiddətli ağrı olur, xəstəni soyuq tər basır, rəngi avazıyır, qan təzyiqi aşağı düşür. Xora xəstəliyi, zamanı qanaxma olduqda nəcisin rəngi qaralır, qanqusma halları baş verə bilər. Bu zaman xəstə ümumi zəiflikdən, ətraflarının soyumasından şikayətlənir, nəbzi sürətlənir, qan təzyiqi aşağı düşür. Xora xəstəliyinin diaqnostikası: Düzgün diaqnoz qoymaq üçün qastroskopiyadan və rentgen müayinəsindən istifadə edilir. Mədə və 12 barmaq bağırsaq xorasının müalicəsi: Xoranın yerləşmə yerindən, ölçüsündən, mərhələsindən və fəsadlarının olub-olmamasından asılıdır. Ağırlaşmaları və fəsadları olmayan xora zamanı pəhriz saxlamaq, mədə turşuluğunu artıran qidaları (ədviyyatlı və qıcıqlandırıcı qidalar, konservlər, tomat, spirtli içkilər və s.) qida rasionundan çıxarmaq lazımdır. Mədə turşuluğunu neytrallaşdıran, mədə sekresiyasını azaldan, spazmı aradan qaldıran, sinir sistemini sakitləşdirən, xoranın sağalmasını sürətləndirən, xoranın üzərində qoruyucu təbəqə əmələ gətirən preparatlardan istifadə olunur. Həmçinin müasir yanaşmada xora xəstəliyi zamanı yoluxması təqsiqləndiyi hallarda Helikobakter Piloriyə qarşı antibiotiklərlə müalicə (eradikasiya) mütləq sayılır. Xəstəliyin kəskin dövrü keçəndən sonra da müəyyən müddət pəhriz saxlamaq tələb olunur və xəstəyə sanatoriya-kurort müalicəsi tövsiyə oluna bilər. Xora xəstəliyinin qanaxma (qankəsici preparatlarla müalicəsi effektiv olmadığı hallarda) və deşilmə fəsadları zamanı təcili cərrahi müdaxilə tələb olunur. Xora xəstəliyinin çapıq deformasiyası nəticəsində stenoz (daralma) yaratdığı hallarda isə xəstə planlı şəkildə əməliyyat oluna bilər. Xəstəliyin proqnozu: Erkən, rasional və sistematik müalicə aparıldıqda, qida, iş və istirahət rejimi gözlənildikdə sanatoriya-kurort müalicəsindən istifadə edildikdə qənaətbəxş olur. Xəstəlik yaşlı və ahıl adamlarda tez-tez residivləşdikdə, fəsadlaşmış olduqda və maliqnizasiya baş verdikdə proqnoz ağırlaşır. Qıcqırma, ürəkbulanma, qusma, mədə nahiyəsində olan və kürəyə vuran ağrılar, iştahanın artması, gecə yemək ehtiyacının yaranması, əsəbi hallar, həyəcan və gərginlik zamanı mədə ağrılarının artması, zərərli vərdişlərin olması kimi əlamətləri olan insanların qastroenteroloq konsultasiyasından keçməsi tövsiyyə olunur.
Published: 13.10.2019
Hansı diş fırçasına ehtiyacınız olduğunu necə...
Author: Ortodont Nəzrin Sadıxova
Diş fırçasının 20-ci əsrin əsas ixtiralarından biri adlandırıldığını bilirsinizmi? Reytinqdə o kompüter, cib telefonu və hətta avtomobili də qabaqlayır.Bu gün bazar müxtəlif formada, ölçüdə və xüsusiyyətlərdə olan diş fırçaları ilə zəngindir : rezin əlavələri, üzən və ultrasəs başlıqları, elektrik və mexaniki, sərt və super yumşaq fırçalar. Amma bu müxtəlif fırçalar arasında necə seçim etmək olar? Niyə süni tüklərdən hazırlanmış təbiidən daha yaxşıdır? Diş fırçaları üçün neylon tüklər 1938-ci ildə icad edilmiş və süni tüklərdən hazırlanmış ilk diş fırçası ortaya çıxmışdır. Bundan əvvəl isə çubuqlar , üzərində donuz tükü olan tacta sapı və təbaşirə batırılmış adi parça fırçalar kimi istifadə olunurdu. Lakin , bunların hamısı son dərəcə sərt olmaqla emalı və diş ətlərini zədəliyirdi. Yalnız neylon tüklər təmizlənmə prosesini yeni səviyyəyə qaldıraraq vəziyyəti düzəldə bildi. Mikroskop altında baxıldıqda təbii tük nədir? Bu oçərisində boşluq olan kifayət qədər qalın bir çubuqdur. Bakteriyalar həmin bu boşluğa yığılır . Beləliklə, bir neçə təmizlənmədən sonra təbii tüklərdən ibarət diş fırçası mikrob və bakteriyaların mənbəyinə çevrilir. Süni tüklərdə isə boşluqlar yoxdur, iki-üç qat nazikdir və istehsal texnologiyası sərtlik dərəcəsini dəqiq idarə etməyə imkan verir. Beləliklə , birinci və əsas qayda meydana çıxır: yalnız süni tüklərdən ibarət olan bir fırça seçin.Fırçanın tükləri çox sayda və incə olmalıdır. Prinsipcə, bütün süni tükdən hazırlanmış fırçalar təbii tükdən olanlardan daha incədir, lakin burada bəzi nüanslar vardır. Bir qayda olaraq, daha “yumşaq" və “ultra yumşaq" fırçanın tükləri daha nazikdir. Əsilində, sərt tüklü fırçaya ehtiyacı olan insanlar çox azdır. Tüklər nazikdirsə, fırça yumşaqdır və eyni zamanda sıx şəkildə yığılırsa, o zaman çöküntü orta və ya sərt tüklü fırçadan daha təsirli bir şəkildə təmizlənir. Diş fırçası seçərkən fırçanın başlığının ölçüsü, yəni işçi səthi də vacibdir. Bir çox insan “başlığın ölçüsü nə qədər böyükdürsə, dişləri bir o qədər "əhatə edir" və təmizlənməni daha effektiv edir” fikrinə inanır. Əslində isə hər şey tam əksinədir. Kiçik bir başlıq daha böyük hərəkətliliyə malikdir və problemli məkanları kifayət qədər yaxşı təmizləyir. Keyfiyətli bir diş fırçasının əlamətləri: süni tükləri var; sıx şəkildə yığılır; çox nazik tükləri var; kiçik bir başlığı var; içərisində əlavə materiallardan minimum istifadə olunur; əl tutacaq saplağı rahatdır; fırçaladıqdan sonra diş ətlərinin və emalın həssaslığı kimi xoşagəlməz simptomlar yoxdur. Müasir fırçaların başqa bir sinfi də var - elektrik və ultrasəs, lakin onların istifadəsi üçün göstərişlər və əks göstərişlər var. Unutmayın ki, hansı diş fırçasını istifadə etməyinizfən asılı olmayaraq, həlledici amil təmizləmənin texnikası və müddəti, habelə gündə iki dəfə fırçalama qaydasına ciddi riayət etməkdir.
Published: 11.10.2019
Bel ağrıların səbəbləri
Author: Dr.Bəhruz Eyvazov
Beliniz ağrıyırsa “mənə diqqət et, problemim var!” demək istəyir. Ancaq hər bel ağrısı bel yırtığı deyil. Cəmiyyətdə ən çox stress tipli bel ağrısı ilə qarşılaşırıq. Beyin stress zamanı bel və ya boyun əzələlərinə çoxlu siqnallar göndərir. Bu zaman əzələlər gərilir. Bu bölgələrdə sərtlik və ələ gələn yumrular meydana gəlir. Xəstə nevroloji olaraq rahat deyilsə, fiziki müalicə və ya əzələ yumşadıcı və ya isti müalicələr, məlhəmlərin istifadəsi effekt vermir. Yüngül antidepresant çox faydalıdır. Bundan əlavə əzələ yumşadıcılar və analgetik-antiinflamatuar preparatlar verilir. İkinci səbəb isə onurğaya düşən mexaniki yükün artmasıdır. Oturuş pozğunluğu, ağır qaldırma, gücə salmalar, kilo almalar, uzun müddət ayaqda qalma, uzun müddət ərzində oturmada bel ağrısı uzun müddətlidir. Soyuqdəymə, tənəffüs yolu infeksiyaları qısamüddətli ağrıya səbəb ola bilər. Çox az nisbətdə onurğa və ya onurğa beynində şiş, infeksiya (Brucella kimi onurğa infeksiyası və ya bədəndəki başqa bir orqan infeksiyası), skolioz (onurğa əyriliyi), onurğa oynaq xəstəliyi (sakroiletis və s), revmatizm və nadir hallarda onurğa beyini pərdəsinin içinə olan qanama (subaraxnoidal qanama) da ağrı yaradır və diaqnoz qoymaq çətinləşir. Qalan səbəblər isə onurğa dinamikasını pozan səbəblərdir. Yəni bel yırtığının başlanğıc mərhələdə bel ağrısı görülür və çox şiddətli olduğundan xəstə lazım olmadığı halda əməliyyatla ağrıdan xilas olmaq istəyir. Vaxt keçdikcə bel ağrısı azalır, amma bu dəfə ağrı qalça və ayaqlara enir. Bu qrupda ayağında qismən iflic olanlara əməliyyat məsləhətdir. Ancaq ayaq ağrısı bel ağrısından yüngül olduğundan xəstələr təəssüf ki, əməliyyata bu dövrdə laqeydlik edərlər. Bel ağrısı dar kanal, bel kirəcləşməsi, bel sürüşməsi zamanı müşahidə olunur. Ancaq bel ağrısı zamanı ayaq ağrısı və ya uyuşma, yerimə çətinliyi, ayaqlarda qüvvətsizlik əlamətləri müşahidə olunmursa əməliyyat ilk etapda düşünülməməlidir. Çünki tək başına əməliyyat bel ağrısını aradan qaldırmaz. Yaxşı bir əməliyyat olsa belə, xəstənin bel ağrısı tamamilə keçməsə, xəstə üçün əməliyyatın qiyməti qalmayacaqdır. Bel ağrısı üçün xəstə əməliyyat edilməsini istəsə belə həkim qəbul etməməlidir. Ya da beldə implant əməliyyatlarında (bel sürüşməsi və dar kanalda) bel ağrısının tamamilə keçəcəyi sözü xəstəyə verilməməli, əməliyyatı etmək istəməkdə əsl səbəbin “olanı” qorumaq, irəli ifliclərin qarşısını almaq və yeriyişi yaxşılaşdırmaq olduğu izah edilməlidir. Bəzi xəstələrdə nə qədər araşdırılsa da, bel ağrısının səbəbi tapılmır. Belə hallarda daban düşməsini araşdırmaq lazımdır. Beldə ağrı yaradan dabandakı ortopedik pozğunluqdur. Onurğadan əməliyyatından sonra ilk aylarda rahat olmuş, sonra isə beli ağrıyan xəstələr kilosuna diqqət etməlidirlər. Əməliyyat keçirmiş və yaxşılaşmaya çalışan bel bir kilo belə əlavə çəki qəbul etmir. Ağrı daha şiddətli şəkildə qayıdar. Buna görə də kilolu xəstələri əməliyyata sevinərək almırıq. Çünki əməliyyat əsnasında cərraha çətinlik yaratmalarından çox, əməliyyat sonrası onurğanın kiloya üsyan etməsi iki tərəfə də çətinlik yaradır. Dr.Behruz Eyvazov Neyrocərrah www.behruzeyvazov.com Tel: +994 50 466 36 46
Published: 25.09.2019
Beyin qan dövranını yaxşılaşdırmağın 5 yolu
Əgər bir gün bir anda beyinə kifayət qədər qan getməzsə nə olacağını bilirsinizmi? Belə ola bilər: beyin toxumasının kiçik bir hissəsi ölməyə başlayar, daha az əlaqələr yaranar, yaddaşımız pozular, beyin iflicinin riski artar... Bunu bilmək çox vacibdir - beyinə gedən qan miqdarında kiçik bir artımın olması orqanizmin ciddi xəstəlikdən qorunmasına kömək edir. Bunu necə etmək istərdiniz? Bugünkü yazıda beyinə daha çox qan getməsinə kömək etmək üçün 5 yol tapacağıq. 1. Beyin qan dövranını yaxşılaşdırmaq üçün aerobik məşqlər. Aerobik məşq ürək-damar funksiyasını artırır və beləcə beynə qan axınını artırır. Beyninizə qan axınını artırmaq üçün edə biləcəyiniz ən yaxşı aerobik məşqləri tapmaq istəyirsiniz? Aşağıdakı sadə fəaliyyətlərdən birini seçə bilərsiniz: - Hər gün yarım saat yeriyin. - Hər gün 15 dəqiqə qaçın. - Rəqs dərsləri alın. - Hər gün 15 dəqiqə velosiped sürün. - Evdə aerobik məşqlər edir. 2. Beynə qan axınını artırmaq üçün ən yaxşı qidalar Beyninizin sağlamlığına kömək edəcək bir çox yemək var. Daha əvvəl qeyd etdiyimiz kimi, bu orqan hər bir ürək vurğusunda yaranan qanın 20%-ni istifadə edir, yəni bu o deməkdir ki, yüksək miqdarda enerji istehlak edir. Bu ehtiyacını qlükozadan, karbohidratlardan və bəzi uyğun proteinlərdən alır. Daim yemək vərdişinizdə olması lazım olan ən yaxşı qidaları qeyd edək: Bütün taxıllar: qəhvəyi düyü, yulaf, arpa, çovdar. Vital yağ turşuları: somon, sardina, avokado, zeytun yağı, qoz, balqabaq toxumu. Çiyələk və sitrus meyvələri. Pomidor, qara kələm, brokoli, ispanaq, quşqonmaz. Yumurta Adaçayı 3. Tütünə, artıq çəkiyə və stresə yox deyin Bunun nəzərə alınması həyati vacibdir: tütün, artıq çəki və stress beyin sağlamlığınızın ən təhlükəli üç düşmənidir. Məsələn, tütün nikotin formasında daxil olaraq böyrəküstü vəzləridə qıcıqlandıraraq adrenal hormonunun ifraz olunmasına səbəb olur. Adrenalin eyni zamanda bədən stress altında olduqda da ortaya çıxır. Bu da mərkəzi sinir sistemini stimullaşdırır, ürək döyüntüyə və hipertenziyaya səbəb olur. Bütün bunlar pankreasın daha az insulin istehsalına səbəb olur, qan şəkərinin səviyyəsi yüksəlir və bu, beyni həddindən artıq qıcıqlandırır Obezitə nədir? Bu xəstəlik beynə qan axını necə təsir edir? Kilolu olmaq beyin iflicinin riskini artırır. Yağ yığılması ilə damarlar və arteriyalar sərtləşir və buna görə də qan axını azalır. Bunlar hamısı ciddi sağlamlıq problemləri gətirir, amma əgər biz dietamizə diqqət yetirib və daha yaxşı vərdişlər əldə etsək, bu problemlərdən qaça bilərik. Bir cəhd etməyə dəyər! 4. Hər gün beyin məşqləri edir. Beynə daha çox qan getməsi üçün beyin məşqlərinin rolu çox vacibdir. Yaddaş, maraq, gündəlik fəaliyyət, motivasiya.. Bütün bunlar neyronlar arasında yeni əlaqələr yaradır. Zamanla, daha çox toxuma, yeni strukturlar meydana gəlir və beyniniz mümkün xəstəliklərə daha çox davamlı olur. . Dr.Behruz Eyvazov Neyrocərrah www.behruzeyvazov.com Tel: +994 50 466 36 46
...
