Məqalələr | HekimTap

DRESSLER SİNDROMU

Müəllif: Kardioloq Günay Novruzova, Əlaqə: (+994) 50 628-68-97

Dressler sindromu nədir Bu sindrom 1955-ci ildə amerikalı həkim V.Dressler tərəfindən kəskin moiokard infarktının ağırlaşması kimi təsvir olunmuşdur. Miokard infarktının 2-6-cı həftəsində perikardın, plevranın və ağciyərlərin autoimmun zədələnməsi ilə xarakterizə olunur. Dressler sindromu üçün tipik triada xarakterikdir: - perikardit; - plevrit; - pnevmoniya. Bəzən bu triada oynaqların sinovial qişasının autoimmun zədələnməsi ilə müşayiət olunur. Dressler sindromunun səbəbləri Dressler sindromu miokard infarktlı xəstənin orqanizmində miokardial və perikardial antigenlərə qarşı antitellərin olması ilə əlaqələndirilir. İnkişaf mexanizminin əsasında miokard hüceyrələrinin parçalanması və toxuma nekrozu məhsullarının qana keçməsi durur. Buna cavab olaraq orqanizmdə dəyişilmiş zülallar sintez olunur və bu zülallara qarşı immun sistem sürətlə antitellər əmələ gətirir. Əgər pasiyentdə destruktiv zülallara qarşı hiperhəssaslıq varsa, antitellər həmçinin, döş qəfəsini, ürəyi, ağciyərləri və oynaqları əhatə edən qişalardakı «özünün» zülallarına da aktiv hücum edir. Bəzən bu cür immun aqressiya bu orqanların iltihabi zədələnməsinə səbəb olur. Pasiyentdə artıq var olan autoimmun xəstəliklər və keçirilmiş miokard infarktından sonra hərəkət aktivliyinə gec başlanılması Dressler sindromunun yaranmasına təkan verir. Dressler sindromunun əlamətləri Xəstəliyin özünü büruzə verməsi seroz qişaların və ağciyərlərin zədələnmə dərəcəsindən asılıdır. Perikardit Dressler sindromu zamanı adətən çox ağır keçmir. İnfarktından 2-6-cı həftəsində ürək nahiyəsində ağrılar əmələ gəlir; ağrılar kəskin deyil, nitroqliserin qəbulu ilə keçmir, 30-40 dəqiqə və daha çox davam edir. Subfebril temperatur (37-38°C) və zəiflik müşahidə olunur. Bir qayda olaraq, ağrı və temperatur bir neçə gündən sonra itir. Perikard boşluğuna yığılan maye çox deyil və adətən hemodinamik pozğunluqlar törətmir. Plevrit postinfarkt sindrom zamanı birtərəfli və ya ikitərəfli ola bilər. Döş qəfəsində tənəffüs zamanı güclənən ağrılar əmələ gəlir, auskultasiyada plevranın sürtünmə küyü eşidilir. Plevra boşluğuna maye yığıldıqda ağrılar və küy itir. Pnevmoniya Dressler sindromunda perikardit və plevritə nisbətən daha az rast gəlinir, özünü təngnəfəsliyin artması ilə göstərir. Ağciyərlər üzərində məhdud sahədə krepitasiyalar və ya yaş xırıltılar eşidilir. Dressler sindromunun diaqnostikası Xəstəliyin diaqnozu qanın biokimyəvi və immunoloji analizi, döş qəfəsinin və oynaqların rentgenoqrafiyası, exokardioqrafiya, MRT və s. əsasən qoyulur. Postinfarkt sindromun əsas diaqnostik meyarları keçirilmiş miokard infarktından 2-6 həftə sonra əlamətlərin başlaması və qlükokortikoidlərin təyini ilə sürətlə keçməsidir. Dressler sindromunun müalicəsi Xəstəliyin ağırlıq dərəcəsindən asılı olaraq müvafiq müalicə təyin olunur. Müalicə mütləq olaraq stasionar şəraitdə, hemodinamik göstəricilərin dinamik müşahidəsi altında aparılmalıdır. Perikard və plevraya yığılan mayenin miqdarı çox olarsa, punksiya icra edilir və maye çəkilir. Dressler sindromunun müalicəsində antibiotiklər effektli deyil. Dressler sindromunun profilaktikası Dressler sindromunun əmələ gəlmə ehtimalını azaldan əsas tədbir miokard infarktı keçirmiş xəstənin erkən dövrdə hərəkət aktivliyini bərpa etməsidir. Bu dövr infarktın 2-3-cü günündə, xəstənin xəstənin vəziyyətini və ağırlaşma riskini dəyərləndirərək həkim tərəfindən təyin edilir. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az

Paylaşıldı: 28.04.2020

Günay Novruzova

2488

Çiyin sıxışma sindromu (Impingement sindromu) nədir?

Müəllif: İdman müəlimi Azay Azayev, Əlaqə: 055 365-10-20

Gündəlik həyatda qolumuzu oynatmaq və işlətməyimizi təmin edən çiyin oynağı müxtəlif istiqamətlərdə hərəkətə imkan verən ən qarışıq oynaqdır. Lif, sümük, sinir, damarlar çox sayda bağ və digər dəstəkləyici toxumalardan ibarət çiyin oynağında bu strukturlara təsir edən fərqli səbəblərdən ağrılar baş verə bilər. Narahatlıq vaxtında aradan qaldırılmazsa həyat boyu qolda hərəkət məhdudiyyəti və güçsüzlük, ağrı müşahidə olunacaq. Çiyin sıxışma sindromu (Impingement sindromu) nədir? Əsasən yetişkinlərdə meydana gələn, qolu müxtəlif istiqamətlərdə hərəkət etdirərkən ağrı və narahatlığa səbəb olan, həyat fəaliyyətinə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən sindromdur. Əlamətləri: Qollarda gücsüzlük hissi, Hissiyatın itməsi, Qarışqa gəzməsi hissi, Keyimə, Xəstələrin əksəriyyətinin şikayəti baş üstü hərəkətlər edərkən, ağır yük qaldırarkən, hətta paltar geyinərkən meydana çıxan narahatlıqlardır. Məs.: Xəstə pencəyini geyinən zaman çiyindən qola doğru yayılan ağrı meydana gəlir və bu qolun arxaya doğru getməsinə mane olur. Ağırlaşması oynaqda yerləşən Bursa kisəsinin iltihablaşmasına, Tendinitə gətirib çıxara bilir. Yaranma səbəbləri: Daxili orqanların xəstəlikləri Travmatik zədələnmələri İltihabi Revmatik xəstəliklər Duruş pozğunluğu-Çiyinlər önə doğru əyilirsə. Düzgün olmayan oturuş halında kompyuter istifadəsi və maşın sürmək.. Müxtəlif peşə sahiblərində qolun mütəmadi olaraq 90 dərəcədən yüksək bucaq altında açılması. Məsələn: Müəllimlərdə, lövhəyə yazı yazarkən. Rəngsazlarda yüksək səthləri rəngləyərkən və s. Əgər sizdə bu kimi əlamətlər varsa, mütləq Ortoped-Travmatoloqa müraciət etməlisiniz!

Paylaşıldı: 28.04.2020

İnci Psixoloji Reabilitasiya...

2078

Uşaqlarda əqli gerilik (oliqofreniya)

Müəllif: Loqoped Aydan Mehdiyeva, Əlaqə: 055 365-10-20

Əqli gerilik psixikanın ləngiməsi və ya qismən ləngiməsidir. Adətən üç yaşlı uşaqlarda rast gəlinir, bəzən erkən məktəb yaşlarında da əmələ gəlir. Uşaqlarda əqli geriliyin səbəbləri Əqli geriliyin yaranmasının bir çox səbəbləri mövcuddur, lakin onların hamısının yaranma səbəbləri sonadək məlum deyil. Əqli geriliyin inkişafına təsir göstərən faktorları iki qrupa ayırırlar: ekzogen (xarici) və endogen (daxili). Onlar dölün ana bətnində inkişafı dövründə və körpənin həyatının ilk aylarında və ya illərində təsir göstərə bilər. İnkişafın kəskin pozuntusuna səbəb olan bir çox faktorlar var. Onlardan ən geniş yayılmışları aşağıdakılardır: Qadının hamiləlik dövründə keçirdiyi ağır infeksion xəstəliklər - qızılca, skarlatina, qrip və s. Metabolizmatik xəstəliklər, məsələn, trioid stimullaşdırıcı hormonun aşağı olması (TSH); Zərbə nəticəsində dölün travmatik zədələnməsi. Əqli zəiflik doğuş zamanı yaranan travmalar nəticəsində yarana bilər; Uşaqlarda əqli geriliyin simptomları Əqli geriliyin əsas əlaməti uşağın intellektinin aşağı olmasıdır. İntellektin aşağı düşmə dərəcəsindən asılı olaraq, əqli gerilik yüngül, orta və ağır formalara bölünür. Əqli geriliyin yüngül formasında (digər adı debillik) xəstənin İQ göstəricisi 50-69 arasında dəyişir. Belə uşaqların xarici görkəmi başqa uşaqlardan heç nə ilə fərqlənmir. Onlar, əsasən, təhsildə çətinlik çəkirlər, belə ki, diqqətləri yayınıq olur. Buna baxmayaraq, əqli geriliyi yüngül olan uşaqların yaddaşları kifayət qədər dəqiq və yqxşıdır. Əqli geriliyin orta formasında (digər adı imbisillik) İQ 35-49 arasında dəyişir. Bu cür uşaqlar bağlılıq hiss edir, cəza və tərifi ayırd edə bilirlər. Onları elementar özünəqulluq vərdişlərinə alışdırmaq, yazı yazmaq, oxumaq, yüngül hesablama qaydalarını mənimsətmək mümkündür. Əqli geriliyin ağır forması (idiotiya) – belə uşaqların İQ-sü 34-dən aşağıdır. Belə pasiyentlərə nəyi isə öyrətmək mümkün deyil. Onlar danışa bilmir, hərəkətləri yöndəmsiz olur. Emosiyaları narazılıq və məmnunluq hissləri ilə məhdudlaşır. Əqli geriliyin bu formasından əziyyət çəkən uşaqların daimi nəzarətə ehtiyacları var və onlar xüsusi müəssisələrə yerləşdirilirlər. Uşaqlarda əqli geriliyin diaqnostikası Əqli geriliyin diaqnostikası İQ səviyyəsinin yoxlanması vasitəsilə aparılır. Bu xəstəliyi əksər hallarda, uşağın erkən yaşlarında aşkara çıxarmaq olur. Genetik səbəblərdən yaranan əqli gerilik ana bətnində özünü göstərir (məsələn, Daun sindromu). Bunu müəyyənləşdirmək üçün hamiləliyin ilk aylarında skrininq müayinəsi aparılır. Bunun köməkliyi ana hamiləliyi saxlamaq və ya dayandırmaq barəsində qərar verir. Əqli geriliyin elə formaları var ki, onlar körpədə müəyyən sistemin inkişafdan qalması fonunda yaranır. Bu qrupda ən geniş yayılmış xəstəlik fenilketonuriyadır. Fenilketonuriya ilə doğulmuş uşaqlar sağlam uşaqlardan fərqlənmirlər. Lakin doğulduqdan bir neçə ay sonra onlar süstləşir, dərilərində səpgilər əmələ gəlir, xoşagəlməz spesifik iyi olan izafi tərləmə müşahidə edilir. Müalicə uşağın 3 aylığınadək aparılarsa, intellekti qoruyub saxlamaq mümkündür. Ona görə də erkən körpəlik dövründə müntəzəm olaraq, pediatrın müayinəsindən keçmək lazımdır. Əgər müayinə zamanı pediatr əqli gerilikdən şübhələnərsə, o, uşağı nevroloqa yönəldir. Sidiyin və qanın analizi, bəzən isə ensefaloqrama təyin edilir. Böyük yaşlı uşaqlara uşaq psixopedaqoq, psixoloq və ya psixiatrın konsultasiyası tövsiyə olunur. Əqli geriliyin səbəbini müəyyənləşdirmək məqsədilə DNT analizi də təyin edilə bilər. Uşaqlarda əqli geriliyin müalicəsi Uşaqlarda əqli geriliyin müalicəsi üçün bir çox preparatlar mövcuddur. Münasib preparatı yalnız müalicə həkimi təyin edə bilər. Xəstəliyin yaranma səbəbindən asılı olaraq, yod preparatları, hormonlar (əgər xəstəlik qalxanvari vəzinin xəstəliyi tərəfindən törədilərsə) təyin olunur. Fenilketonuriya zamanı xüsusi qida rejimi kifayət edir, onu pediatr təyin edir. Əqli geriliyin korreksiyası üçün həkimlər çox vaxt nootroplar tətbiq edir. Nootrop preparatlar beyin toxumasında maddələr mübadiləsini yaxşılaşdırmaq üçün tətbiq olunur. Əqli geriliyin müalicəsi kompleks yanaşma tələb edir. Medikamentoz müalicə fərdi yanaşma ilə müşayiət edilməli, buraya psixoloq və loqopedlər cəlb olunmalıdır. Bütün bunlar uşağın cəmiyyətə adaptasiya olunmasına kömək edəcək. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az

Paylaşıldı: 26.04.2020

İnci Psixoloji Reabilitasiya...

2102

STENOKARDİYA

Müəllif: Kardioloq Günay Novruzova, Əlaqə: (+994) 50 628-68-97

Stenokardiya nədir Stenokardiya – ürəyin işemik xəstəliyidir, yəni ürəyin oksigenə olan tələbatı ilə təchizatı arasında tarazlığın pozulmasıdır, döş qəfəsində ağrı tutmaları ilə xarakterizə olunur. Bu, miokard infarktı olmadan keçici işemiyanın əlamətidir. Stabil və qeyri-stabil formaları vardır. Stabil stenokardiya zamanı ürəyin üzərinə düşən yüklənmə artdıqca klinik əlamətlərin şəkli və şiddəti artır. Qeyri-stabil stenokardiya isə fiziki aktivlik olmadan da, sakit vəziyyətdə yarana bilər. Stenokardiyanın səbəbləri Stenokardiyanın əsas səbəbi ürəyi qidalandıran koronar damarların ateroskleroz mənşəli daralmasıdır. Xəstəliyin özünü büruzə verməsi damar mənfəzinin nə dərəcədə daralmasından və fiziki yüklənmənin ağırlığı, həmçinin davametmə müddətindən birbaşa asılıdır. Stenokardiyanın digər səbəblərindən biri də koronar damarların spazmı – damarın əzələ qatının kəskin gərginləşməsi ola bilər. Nadir hallarda tac damarların emboliyası (trombozu) da keçici və hissəvi daralma yaradarsa, stenokardiyaya səbəb ola bilər, lakin bu vəziyyət əsasən miokard infarktı ilə nəticələnir. Damarların aterosklerotik zədələnməsi olmadan belə, bəzi xəstəliklər (arterial hipertoniya, aortal stenoz, hipertrofik kardiomiopatiya, anemiya, hipoksiya) ürəyin yüklənməsini artırdığı üçün stenokardiya sindromu yarada bilər. Ağrını əmələ gətirən nədir Fiziki və ya emosional gərginlik zamanı ürək daha tez-tez və güclü yığılır, oksigenə və qidalı maddələrə, bir sözlə enerjiyə tələbatı artır, lakin koronar arteriyaların daralması nəticəsində bu, təmin olunmur. İşemiya – yəni ürəyin oksigen aclığı əmələ gəlir. Ürək həyəcan siqnalı verir – ağrı yaranır. Stenokardiya tutmaları fiziki aktivliyin artması, emosional gərginlik, arterial təzyiqin yüksəlməsi, siqaret çəkmə zamanı, soyuq və küləkli havada əmələ gəlir. Stenokardiyanın klinik simptomları Stenokardiyanın əsas əlaməti ağrıdır. Ağrı zəif, narahatlıq verməyən və ya intensiv, güclü ola bilər. Ağrının əsas xüsusiyyəti tutmaşəkilli olması (əmələgəlmə və kəsilmə vaxtı aydın hiss olunur), müəyyən şərtlər və hallar zamanı baş verməsi, başqa nahiyələrə yayılması və nitroqliserin qəbulu ilə azalması və ya kəsilməsidir. Xəstələr döş qəfəsi üzərində və ya döş sümüyü arxasında təzyiqedici, sıxıcı, yandırıcı, göynədici xarakterli ağrı hiss edir. Ağrı əsasən sol tərəfdə (sağ tərəfdə də ola bilər) kürəyə, çiyinə, qola, boyuna, çənəyə yayıla bilər, mədə nahiyəsində hiss oluna bilər. Eyni zamanda dəri rənginin avazıması, arterial təzyiqin yüksəlməsi, nəbzin artması, ürəkdə çırpınma hissi müşahidə oluna bilər. Stenokardiya tutmaları əsasən fiziki iş zamanı, pilləkən qalxarkən, iti addımlarla və ya dik yolda, soyuq havada, həmçinin, küləyin istiqamətinə qarşı yürüyərkən və ya emosional gərginlik (qorxu, həyəcan, stres) zamanı yaranır. Bu faktorlar aradan götürüldükdə ağrı tutmaları azalaraq kəsilir. Atipik stenokardiya qarında ağrı, köp, gəyirmə, təngnəfəslik şəklində özünü göstərir. Bəzən xəstələr ağrının olmadığını, “ürək sıxılması“ və ya boğulma hiss etdiklərini bildirirlər. Xüsusilə şəkərli diabet xəstələrində stenokardiyanın ağrısız, “lal“ və ya silinmiş, yayındırıcı simptomlu formaları rast gəlinir. Sakitlik stenokardiyası fiziki aktivlik olmadan, sakit halda əmələ gəlir, əsasən nəbzin yüksəlməsi ilə özünü göstərir. Gecə stenokardiyası yuxu vaxtı, nəbzin və təzyiqin qalxması ilə başlayır, ağrı tutmaları əmələ gəlir. Stenokardiyanın diaqnostikası Diaqnoz xəstənin şikayətlərinə və ağrının xarakterinə əsasən qoyulur. Mütləq olaraq xəstədən ətraflı anamnez toplanılır, elektrokardioqramma və exokardioqramma müayinələri aparılır. Stenokardiyanın diaqnostikasında “qızıl standart“ metod tredmil-test və ya fiziki yüklənmə sınağıdır. Bu sınağın nəticəsi müsbət olduqda və ya ağır klinik əlamətlər zamanı xəstəyə koronar angioqrafiya (invaziv yolla koronar damarların yoxlanması) olunmalıdır. \ Stenokardiya tutmaları zamanı nə etməli Stenokardiya tutması baş verdikdə fiziki hərəkəti tez dayandırmaq, oturmaq və ya uzanmaq, sıx yaxalığı və ya qalstuku açmaq, otağa təmiz hava gəlməsini təmin etmək, xəstəni emosional olaraq sakitləşdirmək lazımdır. Dil altına nitroqliserin qoyulmalıdır, 1-3 dəqiqə sonra tutma keçməzsə, bunu təkrarlamaq lazımdır. Xəstəyə aspirin tableti verilməlidir. Təcili tibbi yardım briqadası çağırılmalıdır. Stenokardiyanın proqnozu və profilaktikası Tez-tez baş verən və çox davam edən stenokardiya tutmaları miokard infarktı ilə nəticələnə bilər. Stenokardiyanın müalicəsi uzunmüddətli, hətta daimi, müntəzəm həkim nəzarətilə aparılmalıdır. Həkimə vaxtında müraciət etmək, müalicəyə və tövsiyələrə dəqiq, məsuliyyətlə riayət etmək, həyat tərzini dəyişmək, siqaretdən imtina etmək və artıq bədən çəkisini normallaşdırmaq lazımdır. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az

Paylaşıldı: 26.04.2020

Günay Novruzova

3093

ŞƏKƏRLİ DİABET VƏ ÜRƏK-DAMAR SİSTEMİ

Müəllif: Kardioloq Günay Novruzova, Əlaqə: (+994) 50 628-68-97

Şəkərli diabet niyə qorxuludur Mikro- və makrodamar yatağının zədələnməsində klassik modellərdən biri şəkərli diabet xəstəliyidir. Bu xəstəlik zamanı gözlərin zədələnməsi 80-90%, böyrəklərin zədələnməsi 35-40%, magistral damarların aterosklerozu (ürəyin, beynin, aşağı ətrafların) 70% hallarda baş verir. Bütün damar yatağının bu cür geniş miqyaslı zədələnməsini başqa heç bir xəstəlik törətmir. II tip şəkərli diabet xəstələrinin əsas əlillik və ölüm səbəbi ürək-damar sisteminin patologiyalarıdır (infarkt, ürək çatmamazlığı, insult). Şəkərli diabet ürək xəstəliklərinin əmələ gəlmə riskini 3-4 dəfə artırır. Risk faktorları Şəkərli diabet xəstələrində aterosklerozun yaranmasının risk faktorları çox önəmlidir. Bunlara aiddir: I Qeyri-spesifik risk faktorları: 1.dəyişilə bilinməyən: yaş, kişi cinsi, irsiyyət, menopauza; 2.dəyişilə bilən: siqaret çəkmə, az hərəkətlilik (hipodinamiya), piylənmə, dislipidemiya, arterial hipertoniya. II Spesifik risk faktorları: hiperqlikemiya, hiperinsulinemiya, insulinə rezistentlik. Klinik simptomlar Şəkərli diabet xəstəliyi olan qadınlar koronar arteriyaların aterosklerozundan onları qoruyan təbii müdafiədən məhrum olurlar. Şəkərli diabet üçün kəskin və xronik damar çatmamazlığının ağrısız (lal) gedişi xarakterikdir. Bunun səbəbi diabetik neyropatiya nəticəsində ürək əzələsinin innervasiyasının pozulmasıdır. Diabetli xəstələrdə infarktdansonrakı ağırlaşmalar (kardiogen şok, durğunluq ürək çatmamazlığı, aritmiyalar) və ölüm halları daha çox rast gəlinir, ürəyin işemik xəstəliyinin müalicəsində nitropreparatların effektivliyi azalır. Müayinə Şəkərli diabet xəstələrində ürək patologiyalarının aşkar olunmasının çətinliyini nəzərə alaraq yüksək risk qrupunda olan xəstələrdə, hətta şikayətlər olmasa belə, ürək patologiyalarının aktiv skrininqi (ilkin müayinəsi) aparılmalıdır. Elektrokardioqramma, exokardioqramma, Tredmil-test (fiziki yük sınağı), Holter (EKQ-nin sutkalıq qeydi), angioqrafiya müayinələrinin olunması vacib şərtdir. Müalicə prinsipləri Müalicə əsasən risk faktorlarının korreksiyasına yönəldilməlidir; qanda şəkərin səviyyəsi, arterial təzyiq, lipid dəyişikliyi, qanın laxtalanma sisteminin pozulması kontrol altına alınmalıdır. Dərman müalicəsinə tabe olmayan xəstələrə angioqrafiya olunması, stent qoyulması və ya aorta-koronar şuntlama əməliyyatının aparılması tələb oluna bilər. Profilaktika Şəkərli diabet xəstələri yaşından və şikayətlərinin olub-olmamasından asılı olmayaraq mütləq şəkildə kardioloqa müraciət etməli, ətraflı müayinə olunmalıdır. Erkən aşkar olunmuş ürək-damar patologiyası və onun vaxtında düzgün müalicəsi insan ömrünü uzadır və həyat keyfiyyətini yaxşılaşdırır. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az

Paylaşıldı: 26.04.2020

Günay Novruzova

1970

Müəllif: Oftalmoloq Ruslan Məmmədov, Əlaqə: (+994) 77 766-77-33

Ретинопатия недоношенных- это мультифакториальное заболевание, частота возникновения и тяжесть заболевания которого обусловлены влиянием множество перинатальных факторов, оказывающих неблагоприятное воздействие на незрелую сетчатку недоношенного младенца и приводящих к нарушению ее воскуляризации. В Чикаго в 1984 году была принята I-я международная классификация РН. В 2003 году классификация была дополнена «типом течения РН». В 2005 году было сделано дополнение к действующей классификации РН: выделена так называемая «задняя агрессивная» форма течения острой РН, характеризующаяся ранним началом и быстрым прогрессированием заболевания, распространением патологического процесса в I зону сетчатки и чаще с неблагоприятным исходом в отношении зрения. Классификация: По локализации патологического процесса на сетчатке выделяют 3 зоны, расположенные концентрично вокруг диска зрительно нерва: I-я зона (задний полюс глаза) – круг (30), радиус которого равен удвоенному расстоянию от диска зрительного нерва до фовеолы; II-я зона – кольцо (60), расположенное кнаружи от I- ой зоны до назальной части зубчатой линии и проходящее через темпоральную в экваториальной области; III-я зона – остальная область сетчатки кпереди от II-ой зоны. Выделяют 5 стадии РН, в основе которых лежит степень выраженности ретинальных сосудистых нарушений. I стадия - наличие тонкой, плоской, белого цвета демаркационной линии. Она разделяет бессосудистую периферическую часть сетчатки от сосудистой. Сосуды сетчатки расширены, извитые. II стадия – формирование гребня. Демаркационная линия становится выше, шире, увеличивается в объеме и приподнимается над плоскостью сетчатки. Цвет гребня может меняться от белого до фиолетового. Характерно увеличение числа артериовенозных периферических шунтов. III стадия – гребень с экстраретинальной фиброваскулярной пролиферации. Пучки новообразованных сосудов. IV стадия – субтотальная отслойка сетчатки. Различают 4 А стадию- экстрафовеальная ретинальная отслойка, при которой макулярная область не отслоена, и 4 Б стадию – отслойка сетчатки включает макулярную зону. V стадия – тотальная отслойка сетчатки, всегда имеющая воронкообразную конфигурацию. Сроки первичного скрининга ретинопатии недоношенных Гестационный возраст, нет Постконцептуальный возраст, нед. Хронологичкский возраст, нед 22 31 9 23 31 8 24 31 7 25 31 6 26 31 5 27 31 4 28 32 4 29 33 4 30 34 4 31 35 4 32 36 4 Мониторинг за течением РН Частота обследований Тип РН (зона локализации, стадия) 2 раза в неделю Тип 1 РН - Зона I: любая стадия РН с «плюс- болезнью» - Зонa I: стадия 3 без «плюс- болезни» - Зона II: стадия 2 и 3 с «плюс- болезни» 1 раз в неделю Тип 2 РН - Зона I: стадия 1 или 2 без «плюс- болезни» - Зона II: стадия 3 без «плюс- болезни» Показанием к проведению лазерной коагуляции сетчатки при РН является пороговая стадия развития процесса - стадия III (+) болезнь в зоне II или III распространением экстраретинальной пролиферации на 5 последовательных или 8 суммарных часовых меридианов или при любом проявлении болезни в зоне I. При течении РН по тип 1 необходимо планировать проведение лазер- или криокоагуляции сетчатки. Вмешательство должно быть проведено не позднее 72-х часов от момента постановки диагноза. При вовлечении в процесс I зоны по типу задней агрессивной РН прогноз для зрения чаще неблагоприятный. Показанием для интравитреальной Anti VEGF терапии может быть задняя агрессивная форма РН. Показанием для оперативного лечения РН является IV стадия заболевания. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az

Paylaşıldı: 24.04.2020

Ruslan Məmmədov

2465

Тактика введения больных с внутриглазным инородным телом

Müəllif: Oftalmoloq Ruslan Məmmədov, Əlaqə: (+994) 77 766-77-33

Paylaşıldı: 24.04.2020

Ruslan Məmmədov

2489

BÖYÜK DİAMETRLİ MAKULYAR YIRTIQ ZAMANI İNVERTED...

Müəllif: Oftalmoloq Ruslan Məmmədov, Əlaqə: (+994) 77 766-77-33

Akad. Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzi, Bakı şəh., Azərbaycan Açar sözlər: makulyar yırtıq, inverted İLM flap, optik koherent tomoqrafiya Makulyar yırtıq əksər hallarda idiopatik olmaqla anatomik foveanı əhatə edən tam qat torlu qişa deffektidir. Makulyar yırtıq mərkəzi görməyə əhəmiyyətli dərəcədə təsir edən bir patalogiyadır. Əsasən həyatın 6-cı, 7-ci dekadasında, əsasən qadınlarda rast gəlinir və tədqiqata görə populyasiyada yayılmasi hər 100000 nəfərə 8.69 gözdədir [1]. İlk dəfə 1991-ci ildə Kelly and Wendel Pars Plana Vitrektomiya (PPV) zamanı daxili hüdudi membranın (İLM) soyulması (peeling) ilə yırtığın müalicəsinin mümkünlüyünü göstərdi. Daha sonralar İLM-in soyulması makulyar yırtıqların müalicəsində standart bir cərrahi texnikaya çevrildi [2]. Makulyar yırtıqların müalicəsində ikinci əhəmiyyətli addım 2000-ci ildə Kodonosono və əməkdaşları tərəfindən vizualizasiyanı yaxşılaşdırmağa və əməliyyat vaxtı İLM-i tam soymağa imkan verən indosianin yaşılın (İCG) tətbiqi oldu [3, 4]. Trypan blue və brilliant blue kimi digər boyalar İLM-in rənglənməsi üçün daha sonralar alternativ olaraq istifadə edilməyə başladı [5, 6]. Cərrahiyyəsinin yuxarıda göstərilən nailiyyətlərinə baxmayaraq, bir qisim makulyar yırtıqlarda İLM pilling aparıldıqdan sonra belə, "flat-open" deyilən neyrosensor retinadan məhrum, açıq piqment epiteli sahəsi qalırdı. Bu hallar böyük diametrə malik (400 mkm-dən geniş) və miopik makulyar yırtıqlardan sonra rast gəlinirdi [7, 8]. Michalewska və əməkdaşları 2010-cu ildə ilk dəfə geniş diametrli makulyar yırtıqların müalicəsində inverted İLM flap texnikasını tətbiq etdilər, bununda da geniş diametrli (minimun 700mkm ) yırtıqların tam bağlanmasına və funksional nəticələrin artmasına nail oldular [9, 10]. Mən sizə Akademik Zərifə Əliyeva adına Milli Oftalmologiya Mərkəzində 2017-ci ildə ilk dəfə olaraq böyük diametrli makulyar yırtıqlarda "inverted İLM flap" texnikası ilə əməliyyat etdiyimiz bir kliniki halı təqdim etmək istəyirəm. Kliniki hal Xəstə A.İ., 59 yaşında qadın. Sol gözündə görməsinin zəif olması şikayəti ilə müraciət etmişdir. Xəstəyə viziometriya, biomikroskopiya, gen bəbəklə oftalmoslopiya və OKT müayinəsi aparılmışdır. Aparılan müayinələr zamanı Vis OS 0.05 k/o olmuş, biomikroskopiya zamanı ön strukturlarda patalogiya görülməməşdir. Xəstədə oftalmoskopiya zamanı sol gözündə makulada kənarları aydın seçilən dairəvi formada ocaq müşahidə edilmişdir. Optik Koherent Tomoqrafiya müayinəsində minimal diametri 889mkm, maksimal bazal diametri 1959 mkm və kənarlarında kistoz ödem olan makulyar yırtıq aşkar edildi (Şək.1a,b.) Xəstəyə cərrahi müdaxilə təklif edildi. a) b) Şək. 1: a) Əməliyyatdan əvvəl göz dibinin şəkili; b) əməliyyatdan qabaq OCT müayinəsi Əməliyyat zamanı pars plana vitrektomiya aparıldıqdan sonra, makula brilliant mavisi ilə boyandı, İLM pilling aparıldı, yırtığın böyük diametrini nəzərə alaraq soyulmuş İLM flap yırtıq kənarından qoparılmadan yırtığın içinə yerləşdirildi. Sonra maye hava mübadiləsi aparıldı və sonda şüşəvari cisim boşluğuna 20% SF6 qaz yeridildi. Xəstəyə bir neçə gün üzü aşağı vəziyyətdə uzanmaq tövsiyə edildi. Əməliyyatdan 20 gün sonra təkrar müayinə zamanı Vis OS 0.06 ( Snellen cədvəlinə görə) olmuş və yırtıq tamamilə bağlanmışdır. Təkrari OCT müayinəsində foveada yırtıq nahiyyəsində yırtığın içinə yerləşdirdiyimiz İLM parçasının yaratdığı hiperreflektivlik müşahidə edilmişdir. (Şək. 2a, b). a) b) Şək.2. a) Əməliyyatdan 20 gün sonra göz dibinin şəkili; b) əməliyyatdan 20 gün sonra OCT müayinəsi Apardığımız kliniki müşahidədən görüldüyü kimi inverted İLM flap texnikası çox geniş diametrli makulyar yırtıqlar zamanı belə yırtığın bağlanması ilə nəticələnir. Belə ki, əvvəllər ILM-in soyulması ilə PPV zamanı idiopatik makulyar yırtıqların bağlanması 68% idi[11]. Lakin, soyulmuş ILM-in saxlanması ilə bu rəqəm 86-100 % -ə qalxdı [12]. İLM flap texnikası ilə geniş diametrli yırtıqların bağlanmasının səbəbini izah etmək üçün bir sıra fikirlər mövcuddur: çevrilmiş İLM flap daxilində müller hüceyrə fraqmentlərini saxlayır. Bu fraqmentlər makulyar yırtığı doldurur və yırtığın bağlanmasına təkan verən glial hüceyrələrin proliferasiyasını sürətləndirir. Bunlar həmçinin toxuma proliferasiyası üçün skelet rolunu oynamaqla fotoreseptorların düzgün yerləşməsini təmin edir və sonda postoperativ anatomik və funksional nəticələri yaxşılaşdırır. Bu nəzəriyyə bazal membranların toxuma proliferasiyasına təkan verməsinə əsaslanır. Yırtıq daxilinə yerləşdirilmiş İLM fraqmenti də bazal membran olduğu üçün glial hüceyrə proliferasiyasına, nəticədə zamanla makulyar yırtığın tam bağlanmasına səbəb olur [13]. Lakin, inverted ILM flap texnikasının tətbiqi sərhədsiz deyil. Belə ki, bəzi hallarda maye hava mübadiləsi aparılarkən saxlanmış İLM parçası yırtıq kənarlarından qopa bilər. Bunun baş vermə ehtimalını azaltmaq üçün PFD istifadə edilir və ya infuzion təzyiq azaldılır [14]. Beləliklə, qeyd etmək istəyirəm ki, inverted İLM flap texnikası geniş diametrli makulyar yırtıqların müalicəsində təhlükəsiz və faydalı bir cərrahi taktikadır və qısa müddət ərzində yüksək anatomik və funksional nəticələr əldə etməyə imkan verir. ƏDƏBİYYAT: McCannel C.A., Ensminger J.L., Diehl N.N. et al. Population Based Incidence of Macular Holes // Ophthalmology, 2009, v.116(7), p.1366-1369. Welly N.E., Wendel R.T. Vitreous surgery for idiopathic macular holes. Results of a pilot study // Arch. Ophthalmol., 1991, v.109, p.654-659. Kadonosono K., Itoh N., Uchio E. et al.Staining of internal limiting membrane in macular hole surgery // Arch. Ophthalmol., 2000, v.118, p.1116-1118. Ando F., Sasano K., Ohba N. et al. Anatomic and visual outcomes after indocyanine green-assisted peeling of the retinal internal limiting membrane in idiopathic macular hole surgery // Am. J. Ophthalmol., 2004, v.137, p.609-614. Beutel J., Dahmen G., Ziegler A. Internal limiting membrane peeling with indocyanine green or trypan blue in macular hole surgery: A randomized trial // Arch. Ophthalmol., 2007, v.125, p.326-332. Henrich P.B., Haritoglou C., Meyer P. et al. Anatomical and functional outcome in brilliant blue G assisted chromovitrectomy // Acta. Ophthalmol., 2010, v.88, p.588-593. Imai M., Iijima H., Gotoh T. et. al. Optical coherence tomography of successfully repaired idiopathic macular holes // Am. J. Ophthalmol., 1999, v.128, p.621-627. Kang S.W., Ahn K., Ham D.I. Types of macular hole closure and their clinical implications // Br. J. Ophthalmol., 2003, v.87, p.1015-1019. Michalewska Z., Michalewski J., Cisiecki S. et al. Correlation between foveal structure and visual outcome following macular hole surgery: A spectral optical coherence tomography study // Graef. Arch. Clin. Exp. Ophthalmol., 2008, v.246, p.823-830. Michalewska Z., Michalewski J., Adelman R.A. et al. Inverted internal limiting membrane flap technique for large macular holes // Ophthalmology, 2010, v.117, p.2018-2025. Welly N.E., Wendel R.T. Vitreous surgery for idiopathic macular holes. Results of a pilot study // Arch. Ophthalmol., 1991, v.109, p.654-659. Shukla D., Kalliath J., Neelakantan N. et al. A comparison of brilliant blue G, trypan blue, and indocyanine green dyes to assist internal limiting membrane peeling during macular hole surgery // Retina, 2011, v.31, p.2021-2025. Rizzo S., Bacherinin D. Treatment of macular hole with inverted ILM flap technique // Retina today, 2017, p.35-37. Shin M.K., Park K.H., Park S.W. et al. Perfluoro-n-octane-assisted single-layered inverted internal limiting membrane flap technique for macular hole surgery // Retina, 2014, v.34, p.1905-1910. М ТЕХНИКА «INVERTED ILM FLAP» ПРИ МАКУЛЬЯРНЫХ РАЗРЫВАХ БОЛЬШОГО ДИАМЕТРА (КЛИНИЧЕСКИЙ СЛУЧАЙ) Национальный Центр офтальмологии имени акад. Зарифы Алиевой, г. Баку, Азербайджан Ключевые слова: макулярный разрыв, inv РЕЗЮМЕ В статье представлен клинический случай 59-летного пациента с макулярным разрывом большого диаметра. Во время проведения витрэктомии после окрашивания в связи с большим диаметром разрыва ILM не удалялось и переместилось во внутрь разрыва. Через 20 дней после операции определилось полное закрытие разрыва. Острота зрения больного улучшилось и составляла 0.06 по таблице Снеллена. Таким образом, хочу подчеркнуть, что техника выполнения «inverted ILM flap» при макулярных разрывах с большим диаметром является безопасной и позволяет получить высокие анатомические и функциональные результаты. INVERTED INTERNAL LIMITING (ILM) FLAP TECHNIQUE FOR LARGE MACULAR HOLES National Ophthalmology Centre named after Zarifa Aliyeva, Baku, Azerbaijan SUMMARY In this clinical case was reported a 59 years old patient with large macular hole. During pars plana vitrectomy after dye staining the ILM was not completely removed and then was inverted to cover and fill the macular hole. After 20 days from surgery the hole was completely closed. The patients vision improved and was 0.06 by Snellen. So, inverted ILM flap technique appeared to be a safe and successful approach for the management of large idiopathic MHs with promising short-term anatomical and functional results. © Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır. https://hekimtap.az

Paylaşıldı: 23.04.2020

Ruslan Məmmədov

2323

DRESSLER SİNDROMU

Çiyin sıxışma sindromu (Impingement sindromu) nədir?

Uşaqlarda əqli gerilik (oliqofreniya)

STENOKARDİYA

ŞƏKƏRLİ DİABET VƏ ÜRƏK-DAMAR SİSTEMİ

Тактика введения больных с внутриглазным инородным телом

BÖYÜK DİAMETRLİ MAKULYAR YIRTIQ ZAMANI İNVERTED...

Mobil əlavə

Bizimlə əlaqə

Bizimlə əlaqə

Mobil əlavə

Qeydiyyat

Sayta giriş

Qeydiyyat

Sayta giriş

DRESSLER SİNDROMU

Çiyin sıxışma sindromu (Impingement sindromu) nədir?

Uşaqlarda əqli gerilik (oliqofreniya)

STENOKARDİYA

ŞƏKƏRLİ DİABET VƏ ÜRƏK-DAMAR SİSTEMİ

Тактика введения больных с внутриглазным инородным телом

BÖYÜK DİAMETRLİ MAKULYAR YIRTIQ ZAMANI İNVERTED...

Mobil əlavə

Bizimlə əlaqə

Bizimlə əlaqə

Mobil əlavə