Katarakta
 hekimtap.az

Katarakta

2699
Author: Oftalmoloq Cərrah Anar Quliyev , Əlaqə: 050 220-37-75

Published: 14.02.2021
Anar Quliyev

40 yaşdan yuxarı insanlar arasında ən çox görülən görmə itkisi və dünyadakı korluğun əsas səbəbi olan katarakt haqqında məlumat əldə edə bilərsiniz. Katarakt nədir? Kataraktın səbəbləri, simptomları və müalicəsi.

Katarakta nədir?

Büllurun şəffaflığını itirərək bulanmasıdır. Başqa sözlə, dumanlı bir şüşədən baxırmış kimi görmə təhrifidir. Katarakt orta yaşdan yuxarı insanlarda görülən bir göz xəstəliyidir, ancaq yeni doğulmuş körpələrdə, şəkərli diabet xəstələrində, gözündəki fiziki xəsarətlərdən sonra və uzun müddət kortizon dərmanı istifadə edənlərdə görülə bilən bir göz xəstəliyidir.

Kataraktanın əlamətləri:

Görmə qabiliyyətində tədricən azalma;
İşığa həssaslıq (parıltı);
İki görmə;
Oxumaq çətinliyi;
Zəif gecə görmə;
Rəngin solması və ya saralması;
Eynək nömrələrinin tez-tez dəyişdirilməsi.


Kataraktanın səbəbləri

Kataraktların əksəriyyəti gözün büllurunu təşkil edən toxumada yaşlanma və ya zədə nəticəsində dəyişiklikdə inkişaf edir. Digər sağlamlıq problemlərinə səbəb olan bəzi irsi genetik xəstəliklər katarakt riskini artıra bilər. Katarakt digər göz xəstəlikləri, keçirilmiş  göz əməliyyatları və ya diabet kimi tibbi vəziyyətlər də səbəb ola bilər. Steroid dərmanların uzun müddətli istifadəsi kataraktın inkişafına da səbəb ola bilər.

KATARAKT NECƏ OLUNUR?

Kataraktın meydana gəldiyi büllur gözün rəngli hissəsinin (iris) arxasında yerləşir. Büllur gözlərə daxil olan ışığı fokuslayır və retinada aydın və kəskin şəkillər yaradır (gözdəki işığa həssas membran kameradakı bir film kimi işləyir).
Yaşlandıqca gözlərdəki büllur  daha az çevik, daha az şəffaf və qalın vəziyyətə gelir. Yaşla əlaqəli və digər tibbi vəziyyətlər büllurun içindəki toxumaların parçalanmasına və bir-birinə yığılmasına səbəb olur; bu, büllur içərisindəki kiçik sahələri bulanıqlaşdırır.
Katarakt inkişaf etməyə davam etdikcə bulanma daha sıx olur. Katarakt, işığın büllurdan keçərkən dağılmasının qarşısını alır və kəskin şəkildə müəyyən edilmiş bir görüntünün retinaya çatmasının qarşısını alır. Nəticədə, görmə qabiliyyətiniz azalır.
Katarakt ümumiyyətlə hər iki gözdə inkişaf edir, lakin bərabər olmur. Bir gözdəki katarakt digərlərindən daha inkişaf etmiş ola bilər və gözlər arasında görmə fərqlərinə səbəb ola bilər.

KATARAKT ÜÇÜN RİSK FAKTORLARI

Katarakt riskini artıran amillər bunlardır:
Artan yaşı;
Diabet;
Günəş işığının çox olması;
Siqaret çəkmək;
Piylənmə;
Hipertoniya;
Əvvəlki göz zədəsi və ya iltihab;
Əvvəlki göz əməliyyatı;
Kortikosteroid dərmanlarının uzun müddətli istifadəsi;
Həddindən artıq miqdarda spirt içmək;

Kataraktanın müalicəsi

Katarakt müalicəsində yeganə seçim əməliyyatdır. Katarakt görmə kəskinliyini müəyyən bir səviyyəyə endirdikdə, müalicə edilməlidir. Xəstənin peşə funksiyalarına və ya gündəlik həyatına mənfi təsir göstərməyə başlayarsa, erkən mərhələdə müalicə edilə bilər. Son illərdə katarakt cərrahiyyəsində mühüm yeniliklər yaşanır. Mükəmməl göz içi linzaların istifadəsi ilə xəstələr katarakt əməliyyatından sonra həyatlarını keçmişə nisbətən daha rahat davam etdirə bilirlər və multifokal göz içi linzaları sayəsində yaxın və uzaqları eynəksiz görə bilirlər. Katarakt əməliyyatı, tutqun linzaların götürülməsini və süni lenslə əvəz edilməsini əhatə edir. Göz içi lensi adlanan süni lens təbii lenslə eyni yerə qoyulur. Bəzi insanlar üçün süni lens digər göz problemləri üçün uyğun deyil. Bu hallarda, katarakt çıxarıldıqdan sonra görmə eynək və ya kontakt linzalarla düzəldilə bilər. Katarakt əməliyyatı ümumiyyətlə ambulator şəraitdə aparılır, yəni əməliyyatdan sonra xəstəxanada qalmağınıza ehtiyac qalmır. Katarakt əməliyyatı ümumiyyətlə təhlükəsizdir, lakin infeksiya və qanaxma riski ola bilər. Katarakt əməliyyatı, retina dekolmanı riskini artırır. Prosedurdan sonra bir neçə gün narahatlıq hiss edilə bilər Hər iki gözdə katarakt əməliyyatına ehtiyac varsa, həkim ilk əməliyyatdan sonrakə müalicə periodundan sonra ikinci gözdəki kataraktın çıxarılması üçün əməliyyat təyin edəcəkdir.

© Materiallardan istifadə edərkən hiperlinklə istinad olunmalıdır.
https://hekimtap.az