Bel fıtığı

Vücudun bel bölgesinde beş adet omur bulunmaktadır. Birçok sayıda kemikten oluşan omur kısmında ise özel bir bağ dokusuna sahip olan diskler yer alır. Omur kemiklerinin hareket etmesini sağlayan diskler aynı zamanda omurgayı darbelere ve zedelenmelere karşı korunmasında da rol oynar. İç ve dış olmak üzere iki kısımdan oluşan disklerin dış yapısının tahrip olmasıyla birlikte iç yapısı omuriliğe baskı yapar. Bu baskı sonucu ortaya çıkan bel fıtığı denir.

Bel ve bacak bölgesinde görülen ağrılar bel fıtığının en önemli belirtileridir. Radiküler ağrılara bağlı olarak şiddetlenen bel ağrıları ve bacaklardaki güç kaybı da bel fıtığı hastalığının göstergeleri arasında yer alır.

Bel fıtığının tanısı konurken öncelikle klinik muayene sonucu ağrılar tespit edilir. Hastaya çekilen Manyetik Rezonans(MR) ve  EMG (Sinir ölçüm testi) sonucunda ise tedaviye başlanır. Nöroşirürji uzmanının incelemeleri sonucunda ise ameliyat olup olmayacağına karar verilir.

Sadece bel ve bacak ağrısı ile baş gösteren bel fıtığı başlangıç aşamasındadır. Bu aşamada tedavi hasta istirahati ve ilaçlarla yapılır. Aynı zamanda da hastanın bel bölgesini zorlayan hareketlerden kaçınması tembihlenir.

İlerlemiş bel fıtıklarında fizik tedavi etki etmiyorsa cerrahi müdahale yapılır. Cerrahi müdahale klasik diskektomi, mikrodiskektomi, endoskopik diskektomi olmak üzere üç farklı yöntemle gerçekleştirilir. Klasik yöntemde genel anestezi kullanılarak fıtık çıkarılır. Açık ameliyat şeklinde yürütülür. Mikrodiskektomi uygulamasında ise klasik yönteme göre daha küçük bir kesik açılarak mikroskop yardımı ile müdahale gerçekleşir. Endoskopik yöntemde ise endoskopun başına bir kamera takılarak ameliyat yapılır. Günümüz tıp teknolojisinde klasik diskektominin yerini mikrodiskektomi ve endoskopik diskektomi almaya başlamıştır.

Bel fıtığı kimlerde görülür?

Omurgaların arasında bulunan ve özel bir bağ dokusuna sahip olan diskler, öne doğru kayarak omuriliğe ve sinirlere baskı yaparlar. Bunun sonucunda ise bel fıtığı hastalığı ortaya çıkar. Bel fıtığı günümüzde çok rastlanan bir hastalıktır. Özellikle toplumda bulunan bazı meslek gruplarına mensup insanlarda bel fıtığının görülme riski daha fazla olur. Aileden gelen genlerin de bu hastalığa yakalanma riskini arttırdığı görülmektedir. Duruş bozuklukları başta olmak üzere az hareket eden kişilerde bel fıtığı sık rastlanmaktadır.

Hızlı tüketim toplumunda görülen, çağımızın hastalığı olarak da nitelendirilen obezite hastalarının da fıtık olma riskleri oldukça yüksektir. Dolayısıyla şişmanlık bu hastalık için bir risk grubudur. Bel fıtığından kaçınmak için kişilerin hem kilosuna hem de dikkatli bir şekilde hayatlarına tempo katmaya özen göstermelidirler. Ani ve dikkatsizce yapılan hareketler de bel fıtığına yol açar. Isınmadan egzersiz yapmaya çalışmak da bel fıtığı hastalığını tetikleyen etmenler arasında yer almaktadır.

Yoğun iş temposu, stresli bir yaşam sürmek ve depresyon kişinin yaşam kalitesini düşüren sebeplerdir. Bunun yanı sıra bel fıtığına da neden olan bu etmenlerden olabildiğince uzak durmak gerekir.

Bel fıtığı her yaş grubunda kişilerde gelişebilmektedir ancak orta yaş ve üstünde olan insanlarda bel fıtığına daha sık rastlanmaktadır.

Çoğunlukla ağır yük taşıyan kişilerde de bel fıtığı riski artar.  Ofis yaşamı, saatlerce bilgisayar başında oturmak, sigara kullanmak ve sürekli ayakta durmak da bu hastalık için tehlike arz eder. Öğretmenler ve uzun yol şoförleri bel fıtığı olmaya yatkın meslek gruplarındandır.

Bel fıtığında tedavi seçenekleri

Oldukça yaygın bir şekilde, hemen herkeste görülebilecek bir rahatsızlık olan bel fıtığının tedavisinde, yüksek bir oranda medikal ve fizik tedavi yöntemleriyle tercih edilmektedir. Buna karşın düşük bir oranda da olsa bazı bel fıtığı rahatsızlıklarında cerrahi tedavi gerekmektedir. Günümüzde cerrahi tedavi %80 oranda hastanede yatmayı gerektirmeyecek düzeyde kolaylaşmıştır.

http://www.istockphoto.com/photo/backache-37600040?st=0a61882

1. Yatak istirahati
http://www.istockphoto.com/photo/happy-sexy-woman-leaning-at-white-couch-50161794?st=d80fa74
Rahatsızlığın ilk evresinde olan hastalar için ilk uygulanacak tedavi yöntemi yatak istirahatidir. Omurgalar arasında yer alan kıkırdak, yırtıldığında yüksek oranda su içerir. İstirahat sayesinde vücut suyu emer ve kıkırdağın hacmi küçülür. Böylece sinire olan baskı da azalır. 4 gün üzeri yatak istirahati bilmsel olarak hastaya ek fayda sağlamaz.
  
2. İlaç tedavisi
http://www.istockphoto.com/photo/woman-suffering-from-flu-52317684?st=85ffdc5
Yatak istirahatinden sonra ya da yatak istirahatine ek olarak bazı analjezik- antienflamatuar ve adele gevşetici ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar hem ağrıyı keserler hem de yırtılan kıkırdağın etrafındaki ödemin çözülmesine yardımcı olurlar. Yatak istirahati biten kişilerin adele gevşetici ilaç kullanımına devam etmesi sakıncalı olabilmektedir. Çünkü gevşeyen adelelerle iş yapmak omurgaya daha fazla yük binmesine yol açar. Bu da fıtığınızın büyümesi anlamına gelir.

3. Fizik tedavi
http://www.istockphoto.com/photo/massage-of-back-18333247?st=99737e9
Fıtık nedeniyle oluşan ödemi ve spazmı çözmek için fizik tedaviye başvurulur. Fizik tedavide uygulanan egzersizlerin amacı, sırt ve karın kaslarını daha güçlü bir hale getirerek omurganın kemiklere binen yükünü dengelemektir. Egzersizlerin süreleri başlangıçta kısa olup gün geçtikçe artar. Bacak ağrısı çok olan hastalara veya ayağında uyuşma güç kaybı olan hastlara önerilmez.

4. Cerrahi tedavi
http://www.istockphoto.com/photo/everything-is-ok-9276888?st=d3c00af
Rahatsızlığı ileri seviyede olan hastalar için cerrahi tedaviler uygulanmaktadır. Kişinin ağrısı günlük hayatını ısrarla olumsuz etkiliyorsa veya ayağında ilerleyici his-güç kaybı varsa cerrahi tedaviler gündeme gelir. Yapılan ameliyatla kıkırdağın omuriliğe ve sinirlere olan baskısı ortadan kaldırılır. Ameliyatlarda diskektomi, mikrodiskektomi ve endoskopik diskektomi teknikleri kullanılır. Cerrahi tedavinin ardından hastalar kısa sürede normal hayatlarına geri dönebilmektedirler. Ayrıca ileriki zamanlarda fıtığın tekrarlama ihtimali de bu tedaviler sayesinde en aza indirilir. Bugün uyguladığımız endoskobik ve mikrocerrahi yöntemlerin beraber kullanılması ile takrar fıtık olma ihtimali neredeyse ortadan kaldırılır.

Örnek keşfet çalışması linki,
http://doktortv.com/haber/dr-mehmet-koksal-ile-6-adimda-burun-ameliyati
(Linklerde bulunan görsellerin lisansları alınıp keşfet yazınızda kullanılacaktır.)